Ben je liefhebber van het trappistenbier Orval? Of ben je nieuwsgierig om je bierervaring een keer uit te breiden met een proeverij gegeven door een biersommelier? In dit artikel lees je een impressie hoe dat in zijn werk gaat. Ik was te gast bij een markante collega biersommelier die mij en het overige gezelschap meenam in de geuren, smaken en verhalen van een uniek bier. Orval trappistenbier: masterclass met Arvid Bergström.
Orval trappistenbier: masterclass met Arvid Bergström
Als je volger bent van Bierschrijver.nl dan zal je deze ‘mantra’ bekend voorkomen: hoe meer je weet over wat je proeft, hoe meer je kunt genieten. Dat geldt met eten, dat geldt met drinken. En in het bijzonder als je plezier wilt beleven aan ambachtelijk bier. Een van de manieren om meer aan de weet te komen over bier, is om mee te doen met een proeverij onder leiding van een biersommelier. Onlangs had ik het genoegen te gast te zijn bij een masterclass van mijn collega Arvid Bergström.
Arvid organiseert regelmatig masterclasses rondom zijn fascinatie voor het trappistenbier Orval. Dit is een pale ale uit België dat zijn karakter dankt aan dry hopping maar bovenal het gebruik van de wilde gistsoort Brettanomyces. In dit blogartikel kun je een impressie lezen over hoe zo’n masterclass in zijn werk gaat en waarom het de moeite waard is om eraan mee te doen.
Inhoudsopgave
In dit artikel krijg je antwoord op de volgende vragen:
Wat voor bier is het trappistenbier Orval?
Wat maakt Orval een interessant bier voor een masterclass?
Hoe gaat een masterclass van Arvid Bergström in zijn werk?
Wie is Arvid Bergström en waarom is hij bij uitstek geschikt voor een Orval-masterclass?
Wat moet je doen als je zelf een Orval-masterclass wilt bijwonen?
1.
Een portet van het trappistenbier Orval
Diep verscholen in de bosrijke Belgische provincie Luxemburg vind je de abdij van Orval. Van alle Trappistenbieren is het qua smaak het meest opvallende. Gebrouwen wordt er sinds 1932. Met het bier werd de wederopbouw van de abdij bekostigd nadat deze na de Franse revolutie was vernield.
Opeenvolgende brouwmeesters bepaalden het karakter van Orval. Tegenwoordig zwaait een vrouw de roerstok in de brouwerij: Anne-Françoise Pypaert. De smaak van het bier wordt bepaald door twee aspecten: gebruik van wilde gisten en de methode van dryhopping. Over de gebruikte gisten is een mooie anekdote te vertellen.
Monnikenwerk
Oorspronkelijk ontwikkelde de giststam zich spontaan in de vergistingstanks van de brouwerij. Twee broeders zetten in de jaren 1950 hun brouwkennis op punt bij hun collega’s van Chimay. Daarbij kregen ze de indruk dat de hygiëne in hun brouwerij niet op orde was: vanwege die achtergebleven gistresten. De tanks werden grondig schoongemaakt. Een kardinale vergissing, want het Orval-bier verloor direct zijn kenmerkende smaak. Met veel monnikengeduld moesten de broeders op zoek om in de brouwerij de weggepoetste gisten terug te vinden.
Orval is maar in een variant te koop: fris, rins, complex van smaak en met een alcoholgehalte van iets meer dan 6%. Gebotteld wordt het in de karakteristieke, ovaalvormige fles ontworpen door Henri Vaes. Door de wilde gist is Orval de moeite waard om het te bewaren, omdat de smaak zich blijft ontwikkelen. In het proeflokaal bij de abdij kun je Orval Vert proeven: lager in alcohol, het zogenaamde ‘patersbier’.
2.
Wat maakt Orval tot een geschikt bier voor een masterclass
Orval trappistenbier is een interessante keuze voor een bierproeverij, vanwege zijn onderscheidende eigenschappen en rijke geschiedenis. Het bier wordt gebrouwen in de Abdij van Orval, een trappistenklooster in het zuidoosten van België, dat niet alleen bekend staat om zijn diepe religieuze tradities, maar ook om zijn vakmanschap in het brouwen van bier.
Een van de meest intrigerende aspecten van Orval is het gebruik van wilde gistsoorten, met name Brettanomyces, tijdens het fermentatieproces. Deze gistsoort geeft Orval een kenmerkend droog en licht zurig profiel, wat bijdraagt aan zijn complexiteit en onderscheidt het van andere trappistenbieren. Het toevoegen van deze wilde gisten resulteert in een bier dat zich met de tijd ontwikkelt, waardoor Orval zich uitstekend leent om te bewaren. Connaisseurs zoals Arvid Bergström herkennen dat het smaakprofiel van Orval verandert over weken, maanden en zelfs jaren. Dit maakt een proeverij extra interessant. Wat Orval uniek maakt, is dat de brouwers op het etiket kenbaar maken op welk moment ze hun bier bottelen. Dat zorgt ervoor dat je de leeftijd heel precies kunt, herleiden: niet alleen qua datum, maar ook qua tijdstip van de dag.
Kruidig en fruitig
Orval heeft ook een unieke smaakcombinatie die zowel kruidige als fruitige tonen omvat, met een onderliggende bitterheid die voortkomt uit het gebruik van zorgvuldig geselecteerde hopsoorten. Dit maakt het bier bijzonder veelzijdig in foodpairing, waarbij het bijzonder goed past bij een breed scala aan gerechten, van sterke kazen tot hartige stoofschotels.
Bovendien heeft de Abdij van Orval een rijke historie die teruggaat tot de 12e eeuw, toen de abdij voor het eerst werd gesticht. Deze geschiedenis draagt bij aan de allure tijdens een proeverij, waarbij het verhaal van het bier een extra dimensie toevoegt aan de ervaring. Het label van het bier bevat een tekening van een forel met een ring in zijn bek, een verwijzing naar een legende over de stichting van de abdij. Wil je weten hoe het zit? Dat kan Arvid Bergström je vertellen.
Orval is dus niet alleen interessant vanwege zijn smaak en complexiteit, maar ook door de rijke geschiedenis en de ambachtelijke brouwtechnieken die bijdragen aan zijn unieke karakter. Dit maakt het bier uitermate geschikt voor een proeverij die de moeite waard is voor bierkenners als beginnende liefhebbers.
3.
Hoe gaat een Orval-masterclass met Arvid Bergström in zijn werk?
In wat je beleeft tijdens een Orval-masterclass met Arvid Bergström komen drie dingen samen. Als eerste natuurlijk de gezamenlijke verkenning van de geur en smaak van het bier en hoe die zich ontwikkelt in de loop van de tijd. Over wat je tegenkomt, vertelt Arvid tijdens de proeverij op een herkenbare manier. Een tweede aspect waarover Arvid vertelt, is de geschiedenis van het abdijbier Orval. En de derde verhaallijn in het programma tijdens een Orval-proeverij is zijn eigen ontdekkingstocht, ingegeven door een aanstekelijk enthousiasme en een bewonderenswaardige fascinatie voor een bier dat in de wereld zijn weerga niet kent.
Verschillende leeftijden
Tijdens een Orval-proeverij laat Arvid je kennismaken met Orval-versies van verschillende leeftijden: variërend van de jongste versie die hij op de kop heeft kunnen tikken tot bieren met een leeftijd van enkele jaren. Als ijkpunt krijg je ook een willekeurig ander bier te proeven waarbij dry hopping een rol speelt. Meestal heeft dat een relatie met de locatie waar de proeverij plaatsvindt. Bij de proeverij serveert Arvid Bergström eenvoudige hapjes.
De proefstalen tijdens het evenement zijn hoeveelheden van ongeveer 10 centiliter. Natuurlijk hoef je niet alles op te drinken wat je in je glas krijgt. Niettemin verdient het aanbeveling om voorafgaand aan de Orval-proeverij met Arvid Bergström voldoende te eten. Want bier op een nuchtere maag is nooit een goed idee.
4.
Waarom is Arvid Bergström dé man om een Orval-masterclass van bij te wonen?
Arvid Bergström is een van de bekendste internationale biersommeliers van Nederland. Hij heeft zich gespecialiseerd in bier en zijn koppelingen met gastronomie. Hij staat bekend om zijn expertise en enthousiasme voor het brouwen en serveren van bier, en hij speelt een belangrijke rol in de promotie van biercultuur in Nederland en daarbuiten.
Arvid heeft een diepgaande kennis van verschillende biersoorten, brouwprocessen, en de kunst van het combineren van bier met eten. Dat heeft mede te maken met zijn achtergrond als chef-kok. Hij heeft verschillende boeken gepubliceerd over dit onderwerp, waarin hij advies geeft over hoe verschillende bieren het beste kunnen worden gecombineerd met diverse culinaire gerechten. Dat foodpairings variëren van eenvoudig tot complex. Zijn publicaties behandelen een breed scala aan bierstijlen, van lokale ambachtelijke brouwsels tot internationaal erkende merken.
Educatief en toegankelijk
Naast zijn schrijfwerk organiseert Bergström ook proeverijen, workshops en cursussen waar hij zijn kennis deelt met zowel consumenten als professionals in de horeca. Hij is ook regelmatig te zien op evenementen en bierfestivals waar hij presentaties en lezingen geeft over de complexiteit en de veelzijdigheid van bier.
Bergström’s benadering van bier is zowel educatief als toegankelijk, waardoor hij een breed publiek aanspreekt. Zijn passie voor bier en zijn vermogen om zijn kennis op een begrijpelijke en boeiende manier over te brengen, maken hem tot een invloedrijke figuur in de biergemeenschap.
Er is in Nederland slechts een biersommelier die een grotere voorraad Orval-bieren heeft van de meest uiteenlopende productiedatums dan Arvid Bergström. Hij heeft een ware studie gemaakt van hoe Orval zich in de loop der weken, maanden en dagen ontwikkelt. Daardoor is hij in staat blind onderscheid te maken tussen Orval-versies van de meest uiteenlopende leeftijden. Daarnaast heeft Arvid warm contact met de brouwster die verantwoordelijk is voor de productie van Orval: Anne-Françoise Pypaert. Bij verschillende gelegenheden hebben ze samen uitgebreide proefsessies gedaan. Waarbij opviel dat Arvid Bergström Orval van verschillende leeftijd nauwkeuriger kon onderscheiden dan hoofdbrouwster Pypaert zelf.
5.
Wat moet ik doen als ik zelf een Orval-masterclass met Arvid Bergström wil meebeleven?
De Orval-masterclasses van Arvid Bergström vinden het hele jaar door plaats op plekken overal in Nederland en Vlaanderen. Meestal worden ze georganiseerd in samenwerking met de betere biercafés.
De deelnamekosten bedragen €43,50 per persoon. De Orval-masterclasses van Arvid Bergström zijn gewilde evenementen, dus snel uitverkocht. Ben je geïnteresseerd en zie je een datum en locatie voorbijkomen die jou past? Wacht dan niet de lang om te beslissen dat je wilt gaan.
Een aankondiging van data voor nieuwe masterclasses vind je op de website van Arvid Bergström proefbier.nl. Hier kun je ook online tickets bestellen en afrekenen. Een andere manier om te weten te komen wanneer en waar er Orval-masterclasses van Arvid Bergström plaatsvinden is om zijn Facebook-pagina in de gaten te houden.
Verder lezen of luisteren
Beluister mijn podcast met Arvid Bergström over het bewaren van bier
Ontdek het verhaal van de trappistenbieren uit België: smaak van achter de kloosterpoort
