Genieten van bier doe ik sinds de late jaren 1980. Maar geen enkel kind weet op de lagere school al: ‘Ik word later biersommelier…’ Voor mij was het een ontwikkeling die zich langzaam en organisch ontspon. Toen ik er onlangs eens op een onbewaakt moment over aan het mijmeren was, stelde ik vast dat die ontwikkeling tien jaar geleden heeft ingezet. Als Bierschrijver heb ik dit jaar mijn tienjarige jubileum! Een mijlpaal die verheugt maar ook verrast. Ik beschouw mezelf vooral als iemand die overal een beetje van wil weten. Maar waarom wil ik dan van bier en brouwen het naadje van de kous weten? Hoog tijd voor een zelfonderzoekje. Als uitsmijter verklap ik je wat (op dit moment) mijn favoriete bier is. Waarom bier me blijft fascineren.
Waarom bier me blijft fascineren
Waar blijft de tijd? Ik realiseerde me van de week dat het dit jaar tien jaar geleden is dat ik besloot mijn leven een andere richting te geven. Dat deed ik door me te bezinnen op het bewustzijn dat ik me meer wilde bezig houden met dat waar mijn hart van open gaat. Ik realiseerde me waar ik gelukkig van word: smaak. Van alles dat te maken heeft met hoe smaak ontstaat. Hoe je smaak zelf creëert in de pan: dus zelf koken. Maar ook de waar onze smaak vandaan komt in wat we eten en drinken: waar het vandaan komt en hoe het wordt gemaakt. Daar bleek ik een latente nieuwsgierigheid voor te bezitten.
De eerste stapjes op het pad
Ik besloot te onderzoeken hoe ik van mijn liefde voor smaak kon integreren met de manier waarop ik mijn brood verdien. Als eerste stap besloot ik mee te doen aan de cursus Culinair Schrijven van de befaamde smaakschrijver Onno Kleyn. Wat een feest was het om meer te leren over hoe mijn liefde en fascinatie voor smaak onder woorden te brengen!
Voor Onno Kleyn schreef ik ook mijn allereerste stukje over bier. Amper 500 woorden over een van mijn lievelingen op biergebied toentertijd: Duvel. Het bleek de aanzet voor het idee om mijn wens vorm te geven in de richting van het bier. Vanzelfsprekend heeft de kiem waaruit uiteindelijk Bierschrijver uit is ontsproten een plekje gekregen op deze site.
Dit heb ik bereikt
In tien jaar tijd heeft mijn werk vruchten afgeworpen. In 2019 behaalde ik via StiBON het certificaat International Diplom Biersommelier. Mijn online magazine voor biercultuur Bierschrijver.nl is uitgegroeid tot een van de toonaangevende bierwebsites in het Nederlandse taalgebied. Ik schreef twee bierboeken en stelde vier edities van de Bierkalender samen, een vijfde is in de maak. Ik verscheen in kranten en tijdschriften, was te horen op de radio en zelfs te zien op TV.
Mijn werk leverde erkenning op in de ‘Nederbelgische’ bierwereld. In 2020 verdiende ik een plek in de Top-30 van meest spraakmakende bierpersoonlijkheden die werd samengesteld door de redactie van Bier! Magazine. Sinds afgelopen jaar jureer in voor de meest prestigieuze bierwedstrijd die ons land rijk is: de Dutch Beer Challenge. En inmiddels heb ik mijn repertoire uitgebreid met een podcast over bier, waarvoor we plannen maken voor een tweede seizoen.
Het strekt tot tevredenheid, maar daarnaast verbaast het me. Ik ken mezelf als iemand die van alles wel een beetje wil weten. En als ik dat beetje dan weet, verliest een onderwerp ook weer mijn belangstelling. Wat maakt dat ik me ook na tien jaar ook nog vol overgave onderdompel in de wereld van het bier, het brouwen en de cultuur die daaraan ten grondslag ligt?
Vier aspecten die mijn fascinatie voor bier voeden
Waarom bier me blijft fascineren – tijd voor een zelfonderzoekje. Ik ben van mening dat je meer uit het leven kunt halen als je niks voor kennisgeving aanneemt. Blijf je verbazen, blijf vragen stellen. Durf voor jezelf toe te geven dat je dingen niet weet. (Als je in gezelschap een vraag stelt wil niet zeggen dat jij de ‘domste’ persoon bent aan tafel. Het wil zeggen dat jij de moedigste persoon bent, want je bent niet de enige die het niet begrijpt of er meer van wil weten.)
Uit mijn introspectie kwamen de volgende redenen waarom ik nog steeds gefascineerd ben door bier, brouwen en de cultuur er omheen.
Vier ingrediënten, een wereld aan geur en smaak
Wat ik een intrigerend bewustzijn vind, is dat je met steeds hetzelfde boodschappenlijstje in feite alle bieren van de wereld kunt brouwen. Dat lijstje met grondstoffen is al sinds de Middeleeuwen feitelijk onveranderd. En er staan welgeteld vier dingen op. Water, mout, hop en gist. Van zichzelf zijn het hele eenvoudige ingrediënten. Maar als brouwer kun je er de prachtigste kleuren en onvoorstelbaar complexe geuren en smaken mee creëren. Bescheiden hoofdrolspelers in een wonderlijk verhaal.
Het geheim van rust
Dit gezegd hebbende besef ik dat er voor bier nog een vijfde ingrediënt nodig is. Wat het voor mij extra aantrekkelijk maakt. En me persoonlijk erg uit het hart spreekt. Bier is een product waarbij ook rust een wezenlijk ‘ingrediënt’ is dat de kwaliteit bepaalt. Het beste bier laat zich niet haasten. Het is niet voor niets dat ik een zwak heb voor die brouwers, die daarvan de consequenties aanvaarden en geen compromissen willen sluiten. Omwille van hun ambacht, omwille van de smaak. Omwille van mijn genot als liefhebber.
Een moment van klein geluk
Iets anders wat me aan bier mateloos fascineert, is de ontdekking hoe bier zich ontwikkelt in je glas. Vanaf het moment waarop je het inschenkt en het zijn geuren en smaken prijs geeft. Onder invloed van de stijgende temperatuur en aanraking met de lucht die je ademt.
Nadat je het hebt ingeschonken, neemt een bier je mee op een fascinerende ontdekkingsreis. Het kan je laten kennismaken met de aroma’s van ravissante, fruitig verse hop. Of de meer statige, diepzinnige toetsen van de gist of de aardse en kruidige geurindrukken van de mout. Waarbij geldt dat je over het algemeen van die drie componenten een boeiend samenspel ontmoet in je glas. Dan ontvouwt zich het smaakspectrum van mout, met hop in een boeiende balans van bitter en zoet. Natuurlijk de verrukkelijke pareling van koolzuur. Om maar te zwijgen van de indruk die een bier achterlaat. Bier echt, bewust proeven blijft voor mij een bron van immens plezier. Dat nog intenser wordt naarmate je het vaker doet.
Bier is zoveel meer dan ‘zomaar’ een schuimend, alcoholisch drankje in je glas. Het is altijd een ontdekkingstocht waar je naar ‘goesting’ en mogelijkheden kortstondiger of uitgebreider de tijd voor neemt. Maar altijd momenten van klein geluk.
Een product van makers
Als laatste reden waarom bier niet ophoudt me te fascineren, geldt ook dat het een product is van makers. Brouwen is een ambacht dat vakmanschap vereist. Het zijn mannen of vroegen die bier maken en met toewijding en vakkennis hun eigen onmiskenbare stempel drukken op zo’n bier. Zoveel bieren in dezelfde stijl, maar altijd toch net weer anders. Net zoals je van tien chefs steeds weer iets anders proeft, als je ze alle tien vraagt hetzelfde gerecht te koken. In bier kan ik intens genieten van zulk vakmanschap: een bier in balans dat klopt van alle kanten. Wat dat betreft herken ik bij brouwen iets van abstracte kunst: het is pas klaar als je niks meer weg kunt laten. Ik heb een zwak voor bier dat een meesterlijke eenvoud etaleert.
Gedurende het afgelopen decennium is niet alleen mijn fascinatie voor bier steeds verder gegroeid maar ook mijn kennis erover. Tegelijkertijd ontdek ik altijd weer dingen die ik nog niet weet. Waarvan ik eerst niet begreep waar ze voor bier en brouwen belangrijk zijn, maar die nu pas betekenis krijgen. Misschien ligt daarin nog een vijfde reden besloten dat bier me blijft fascineren. Raak je er ooit in ‘uit-ontdekt’?
Wat is mijn favoriete bier?
Als uitsmijter van dit stukje vertel ik je nog wat over welk bier me het meeste fascineert in zijn kleuren, geuren en smaken. In de voorbije tien jaar heb ik een reis gemaakt langs de meest uitbundige, diepzinnige en buitenissige smaakervaringen. Om te ontdekken dat meer niet altijd beter is. Intensere geuren, complexere smaken, zwaarder alcoholgehalte. Via de rijke aroma’s en smaken van het Belgische biererfgoed, de zelfbewuste geuren en dikwijls schaamteloze experimenten van Amerikaanse craft brewers naar de meesterlijke eenvoud van het Duitse lagerbier. Van de Vlaamse barok, via internationale popcultuur naar de geniale simpliciteit van Bauhaus.
Lang leve lagerbier
Op mijn ontdekkingsreis door de bierwereld ben ik aangekomen bij het bier van lage gisting, bij voorkeur dat van ambachtelijke brouwers uit Beieren. Het bier waar ik als eerste mee kennismaakte. Omdat wijlen mijn moeder uit Franken komt en er op familiebezoek steevast bier op tafel kwam. Nieuwsgierig naar smaak als ik was, wilde ik proeven. Dat mocht, dat was daar en toen iets heel natuurlijks. Wat ik proefde vond ik meer spannend dan lekker. Maar tot op de dag van vandaag voelt het voor mij als thuiskomen, wanneer ik mijn lippen aan een glas lagerbier zet. En de aroma’s via mijn neus zacht mijn bewustzijn prikkelen.
Voorkeur voor een merk heb ik niet. En ook een vast type kan ik je niet noemen. Helles, Märzen, Zwickl, Münchener Dunkel, Pilsener, Wiener, Dortmunder Export, Landbier, Zoigl… Ze zijn me allemaal even lief. (En laat ik nu ook niet de prachtige ondergistende bieren uit Tsjechië tekort doen…)
Bier voor goede verstaanders
Voor menig liefhebber uit de Lage Landen allicht moeilijk te bevatten, omdat het voor menigeen allemaal zo op elkaar lijkt. Maar als je dezelfde ondergistende bierstijl van een paar van die ambachtelijke brouwers naast elkaar proeft, ontdek je boeiende verschillen. Toegegeven, zwaar aangezet is het allemaal niet. Maar voor de goede verstaander vertelt elk lagerbier een fascinerend verhaal.
Hoe lang ben jij al bierbewust?
Mijn fascinatie voor bier, brouwen en de cultuur er omheen herken je natuurlijk als geen ander. Wanneer is het voor jou begonnen? Wat maakte dat je liefde voor bier ontbolsterde? En wat is door de jaren heen jouw favoriete bier? Vertel het maar in het commentaarveld onderaan dit bericht.
Nog twee laatste ontdekkingen die ik me je wil delen. Als je het mijn vraagt, hoef je niet per se veel te drinken om toch een groot bierliefhebber te zijn. Hoe kijk jij daar tegenaan? En genieten van bier wordt nog leuker wanneer je het deelt.
Laten we nu het glas heffen en proosten op het bier waar we van houden. En de mannen en vrouwen die het vol liefde en vakkennis voor ons brouwen!
Leestips
Gebruik jij Untappd? Lees mijn artikel over hoe deze toonaangevende bier-app de geesten scheidt.
Meer genieten van bier? Zes tips voor als je bier wilt bewaren.
Ik mag mijzelf als echte bierliefhebber, Bierista en hobbybrouwer zeker wel bierbewust noemen. Maar eigenlijk moet ik mijzelf als bieronbewust omschrijven omdat ik het antwoord op de vraag “Waarom trekt bier mij nu zo aan?” niet zo snel kan geven. Het is een emotie, een gevoel dat zich lastig laat vangen in één simpele oneliner. Nu ik jouw artikel heb gelezen heb ik echt zo’n eureka moment: ja, dat is het! Bedankt voor het feit dat je mij weer een stuk bierbewuster hebt gemaakt.
Beste Onno, jouw reactie beschouw ik als een groot compliment. Het voelt heel zinvol om met mijn woorden liefhebbers nog meer of bewuster van bier te kunnen laten genieten. Dat je uitspreekt wat het voor je betekent, maakt voor mij groot verschil. Heel veel dank daarvoor!