Ken je haar nog: met haar guitige gezicht, de pony keurig onder de witte gesteven kap van haar klederdracht. Kek in de camera kijkend, schuddend met haar beursje. Zeeuws Meisje betaalt geen cent teveel. Uiteraard zijn niet alleen mensen in Zeeland prijsbewust. Ook jij betaalt liefst niet teveel voor je boodschappen, toch? En hoe zit het met je bier? Gaat je hart sneller kloppen als het pils van jouw favoriete merk is afgeprijsd in de supermarkt? Bier tegen een bodemprijs, dat klinkt als een droom die uitkomt. Voor menig bierliefhebber althans. Maar ook in deze kwestie is niet alles wat het lijkt. Lees eens wat biersommelier Frits Dunnink er over te vertellen heeft. Hij doet een boekje open. Over de ongemakkelijke waarheid achter bier met korting.
De ongemakkelijke waarheid achter bier met korting
Met een zekere regelmaat bereiken me als biersommelier vragen van liefhebbers. Voor mij razend interessant. Want in beslag genomen door de bierbubbel als ik ben, ontgaan me dikwijls de meest voor de hand liggende dingen. Zo vroeg iemand me laatst hoe het toch mogelijk was dat in de supermarkt pils verkocht werd voor onvoorstelbaar lage prijzen. Zijn observatie: er zou toch een soort bodemprijs moeten zijn waar iedere brouwer aan gehouden is? De kosten voor energie, grondstoffen, personeel en wat er verder nog komt kijken voor het verkopen van een krat bier zijn toch voor elke brouwerij gelijk?
Een interessante vraag, waar meerdere aspecten aan zitten. Twee van die kwesties zet ik in dit artikel voor je op een rij:
Waarom kun je in de supermarkt vaak bier kopen voor verbluffend lage prijzen?
Waarom is bier met korting niet alleen maar goed nieuws?
1.
Waarom bier in de supermarkt soms een verbluffend lage prijs heeft
Het is een feit dat je bier in de supermarkt soms voor prijzen aangeboden ziet worden waarvan je denkt: ‘Hoe doen ze het…?’ De bierliefhebber die zijn vraag aan mij stelde, had het over een prijs van onder de €10 voor een krat bier van een gerenommeerde A-merkbrouwerij.
Nu zijn die praktijken inmiddels verleden tijd. De reden: een soort zelfcontrole van grote Nederlandse brouwers en supermarktketens om de prijzen van bier een ondergrens te geven. De gedachte daarachter is dat alcoholische dranken niet té goedkoop mogen zijn om overmatige alcoholconsumptie te ontmoedigen. Hierover heeft de branche onderlinge afspraken gemaakt in het kader van het Preventieakkoord.
Maximale korting
Dat betekent niet dat je als supermarkt geen aanbiedingen meer mag doen voor bier of wijn. Volgens de nieuwe afspraken mogen ze nog wel degelijk korting geven op de normale prijs van pak ‘m beet een krat bier. Maar nooit meer dan 25%. En onze grootgrutters maken dankbaar van die mogelijkheid gebruik. Deze week (2023 week 47) haal je bijvoorbeeld bij de supermarktketen met de lichtblauwe boodschappentassen een krat Grolsch pilsener voor €14 in plaats van €18,65.
Is dat een prijs waar de brouwerij in oosten van het land iets aan verdiend?
Dat is een andere kwestie. Daarbij moet je er even stil bij staan dat er in de vraag waarmee dit artikel aftrapt, twee hoofdrolspelers op het toneel verschijnen. De brouwerij, die het bier produceert. En de supermarkt, die het bier aan jou verkoopt. Ga er vanuit dat supermarkt en brouwerij een prijs afspreken die voor de makers van het bier een goede deal is. Maar het staat de supermarkt vervolgens vrij de prijs te bepalen waarvoor het in de winkel verkrijgbaar is.
Verlies
Want het kan best zijn dat de supermarkt bepaalt dat de verkoopprijs zelfs nog lager ligt dan waarvoor het bier is ingekocht. Je zou verwachten dat de brouwerij er dan bij inschiet. Maar dat is te kort door de bocht. In de praktijk komt het namelijk voor dat de supermarkt met zijn aanbiedingsprijs feitelijk toelegt op de inkoopprijs. Jazeker: de grootgrutter leidt verlies op de verkoop van bier in de aanbieding. Dat doet hij evenwel niet in een vlaag van verstandsverbijstering, laat staan liefdadigheid. Er schuilt een gecalculeerde afweging achter.
Er schijnen nogal wat consumenten te zijn voor wie voordelig bier een reden is om te bepalen waar er van de week boodschappen worden gedaan. Datzelfde geldt voor bijvoorbeeld voordelige koffie, WC-papier, frisdrank of andere artikelen uit de supermarkt waarvan er doorgaans veel verbruik is in een huishouding. En met prijsbewustzijn is op zichzelf natuurlijk niks mis. Als die consumenten toch in de winkel zijn voor een voordelig krat bier, dan zijn ze geneigd ook nog andere boodschappen te doen. Wat de supermarkt toelegt op het bier, verdient zich terug op de extra omzet van de consumenten die normaal gesproken anders niet in de winkel zouden zijn gekomen. Het is ongetwijfeld een kwestie van een paar dubbeltjes, of misschien zelfs wel stuivers winst die zo te behalen is. Maar het kan uit.
2.
Waarom is bier met korting niet alleen maar goed nieuws?
Genieten van bier en niet de hoofdprijs hoeven betalen: dat klinkt je misschien als muziek in de oren. Maar aan alles in de wereld zitten tenminste twee kanten. Zo ook aan het bier dat je in de aanbieding koopt in de supermarkt.
Want de gedachte achter het uitbannen van absurd lage prijzen voor bier en andere alcoholica vind ik geen verkeerde. Je hoeft namelijk niet veel te drinken om echt te genieten van bier. Beweging doet een mens goed: ook beweging van gieten naar genieten. Wie structureel veel alcohol drinkt, doet zichzelf daarmee geen plezier. Zijn of haar omgeving allicht ook niet. Op bewust genieten van bier en andere met liefde en ambacht gemaakte alcoholische versnaperingen is evenwel niks tegen.
Daarnaast: alles heeft zijn prijs. En voordelige voedingsmiddelen in de supermarkt zijn geen verworven recht. Als iets jou weinig kost, wordt de prijs doorberekend op een andere plek. Bij de producent bijvoorbeeld, of de ondernemer die het verkoopt. Of het klimaat, dat bepaalt hoe de wereld gaat zijn waarin jouw kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen moeten leven. Iets om over na te denken als je op zoek gaat naar het allergoedkoopste. Waarbij ik niet in je portemonnee kan kijken. Als je echt weinig te besteden hebt, zijn er natuurlijk minder keuzemogelijkheden.
Te goedkoop bier tast onze biercultuur aan
Ik wil bovendien de stelling poneren dat voordelig bier niet goed is voor een rijke biercultuur in Nederland. Vind je me een zeikerd? Laat het me je uitleggen.
Het heeft te maken met het bewustzijn bij de gemiddelde consument wat het product ‘bier’ waard is. Als ze bier stelselmatig onder de kostprijs verkocht zien worden, vertroebelt dat hun zicht op wat bier werkelijk kost. Een mindset van ‘bier is goedkoop’ is slecht nieuws. Voor alle, meer kleinschalige MKB-brouwers die ons land rijk is, maar die ook de bierwereld in andere landen speciaal maken. Die kunnen onder normale omstandigheden al nooit van zijn leven met hetzelfde kostenplaatje hun bier voor jou brouwen als Big Beer. Als ze dan ook nog tegen een onwerkelijke valse prijsverwachting bij consumenten moeten opboksen, zijn ze dubbel de pineut.
Vergeet de onafhankelijke brouwers niet
Als liefhebbers dragen we ook zelf ieder onze eigen verantwoordelijkheid voor een rijke en duurzaam gezonde bierscene. Dat kun je doen door niet alleen bewust te genieten van het bier waar je van houdt. Maar ook door bewust je bieraankopen te doen. Kies niet klakkeloos, altijd voor het bier wat jou het minste kost in je portemonnee. Probeer ook rekening te houden met het bredere plaatje. Als al die hard werkende en toegewijde, lokaal opererende MKB-brouwers je iets kunnen schelen tenminste. Drink minder, drink beter. Bewust genieten van bier mag, maar vergeet daarbij ook het onafhankelijk gebrouwen bier niet. Ook al betaal je daar misschien iets meer voor, het is het waard!
Leestips
Wat je als bierliefhebber wilt weten over porter en stout.
Uit het archief: De ‘verschrikkelijke’ waarheid achter een bijzondere bierervaring
