Menig liefhebber ‘celebreert’ zijn liefde voor bier op een welhaast religieuze wijze. Wat goed bier is en wat niet, voor velen lijkt deze kwestie in marmer gebeiteld. Net als de tien geboden die de christelijke God via Mozes aan de mensen zou hebben gegeven. Het klinkt misschien aanmatigend, maar biersommelier en auteur Frits Dunnink is van mening dat je ook geboden in acht kunt nemen als je bewust en prettig van bier wilt genieten. Het is niet zijn bedoeling dogmatisch te zijn. In zijn levenshouding is hij verder heel vrijzinnig. Het kan evenwel geen kwaad om in de wereld bepaalde do’s en don’ts in acht te nemen: daar kan het leuker van worden. Daarom formuleert hij in dit artikel de tien geboden voor de bierliefhebber.
De tien geboden voor de bierliefhebber
Ik denk dat ik een goede dominee was geweest. Ware het niet dat ik niks heb met de christelijke God. Maar nu ben ik toch op de kansel geklommen. Niet dat ik ineens ten prooi ben gevallen aan een vlaag van religieuze waanzin. Maar sinds ik mij bewust begeef in de wereld van de geuren, kleuren en smaken van het bier, heb ik ontdekt dat het me wat kan schelen hoe je met bier omgaat en ervan geniet.
Bewust genieten
Ik heb voor mezelf ontdekt dat ik bepaalde aspecten van bierdrinken en onze biercultuur goed vind, of dat ze beter kunnen. En dat ik ze als biersommelier het waard vind om me er voor uit te spreken. Dat inspireerde me tot tien geboden voor de bierliefhebber. Als je er rekenschap van neemt, heb je meer plezier met bier en wordt de bierwereld voor zoveel mogelijk mensen een fijne plek om te zijn. Mijn tien geboden voor de bierliefhebber zijn:
Gij zult…
… Met zorg en aandacht van uw bier genieten
…Met aandacht van uw bier genieten en er de tijd voor nemen
… De onafhankelijke, lokale brouwers niet vergeten
… Geen bier met alcohol drinken op nuchtere maag
… Uw bier rechtvaardig beoordelen
… Niet bang zijn om als het moet, bier door de gootsteen te spoelen
… Niet veel, maar lekker drinken
… Uw huiswerk doen opdat ge meer van bier geniet
1. Gij zult van uw bier met aandacht en zorg genieten
Je houdt van de mensen (en/of dieren) die voor jou belangrijk zijn en je houdt ook van jezelf. Dus zorg je voor hen net zo goed als je voor jezelf zorgt. Toch? Die zorg en aandacht mag je gerust ook aan de dag leggen voor het bier waar je van houdt en waar je op gezette tijden van geniet. Aandacht maakt alles mooier. Gun jezelf om ervan te genieten door het te drinken op de goede temperatuur en in het goede glas. Zorg ervoor dat het glas waaruit je bier drinkt, mooi schoon is.
Dat vraagt misschien nadere uitleg. Komt ‘ie…
Drink bier op de juiste temperatuur
Niet elk bier drink je op dezelfde temperatuur. Maar ook: een bier kan op verschillende momenten op een andere temperatuur het best tot z’n recht komen. Het koude bier voor de dorst serveer je als begeleiding van een gerecht aan tafel op een wat hogere temperatuur.
Als richtlijn voor de juiste drinktemperatuur geldt: hoe hoger het alcoholpercentage, hoe hoger de drinktemperatuur. Check het ABV van het bier dat je gaat drinken en tel daar één °C bij op.
Dus: het pils van 5% drink je op een temperatuur van circa 6°C. Het sterk Belgisch donker van 10% drink je op een temperatuur van circa 11°C. Een temperatuur van rond de 12°C geldt als keldertemperatuur.
Als je bier aan de koele kant is, vergeet niet dat het vanzelf warmer wordt. Het is boeiend om te beleven hoe geur en smaak zich ontwikkelen als dat gebeurt. Tot slot het omgekeerde: bier van buiten de koelkast terug koelen tot koelkasttemperatuur (circa 6°C) neemt ongeveer vier uur in beslag.
Bier smaakt lekkerder in het juiste glas
Bij elke bierstijl past een eigen soort glas. Natuurlijk willen brouwers dat je hun bier drinkt uit hun glas. Dat betekent niet dat je die speciale glazen per se moet gebruiken. Om het goede bier uit het goede glas te drinken kun je toe met deze richtlijnen:
Ondergistend bier (pilsener, dark of Vienna lager, export en aanverwanten) drink je uit een vrij dun, smal en hoog glas. Het is aan de bovenkant iets wijder dan aan de onderkant.
Bovengistend bier (blond, dubbel, quadrupel om maar enkele voorbeelden te noemen) komt beter tot zijn recht in een kelk- of bokaalvormig glas.
Duits Weizenbier drinkt het lekkerst uit het hoge, vaasvormige glas met een stevige voet met de inhoud van een halve liter.
Wanneer je bier serveert bij de maaltijd, gebruik dan een ruim tulpvormig wijnglas. Dit model is ook heel geschikt als je bier echt wil gaan proeven.
Bier smaakt lekkerder uit een schoon glas
Een schoon bierglas geeft een stevige schuimkraag. Dat zorgt niet alleen voor een feestelijke uitstraling, maar heeft ook functionele voordelen. Een goede laag schuim beschermt het bier tegen snelle vermindering van geur en smaak. Om ervoor te zorgen dat je bierglazen goed schoon worden, zijn er een aantal tips.
Gebruik een bierglas alleen voor bier en vermijd het drinken van andere dranken, zoals melk, uit dit glas. Spoel je bierglas direct na gebruik, om uitgedroogd schuim aan de binnenkant te voorkomen. Laat het niet met water erin langere tijd staan. Dan krijg je een vervelend randje aan de binnenkant.
Bierglazen afwassen verdient speciale aandacht: liever niet in de vaatwasser, maar met de hand in een goed heet sopje. Spoel de glazen grondig na om zeepresten te verwijderen. Bij het drogen kun je ervoor kiezen om ze omgekeerd op een schone keukendoek te laten drogen. Of gebruik een speciale poleerdoek voor een goed resultaat.
Uitgebreidere informatie over hoe je jouw favoriete bierglazen het beste kunt schoonhouden, lees je in dit artikel.
2. Gij zult met aandacht genieten en voor uw bier de tijd nemen
Er zijn mensen die van mening zijn dat bier is gemaakt om achteloos door je keel te spoelen. Het moge duidelijk zijn: ik behoor niet tot hen. (Veel) bier is een ambachtelijk product, dat brouwers met liefde en vakmanschap voor liefhebbers maken. Ambachtelijk brouwen is eerlijk handwerk. Daar is tijd voor nodig. Dat maakt dat er aan bier van een ambachtelijke brouwer een ander prijskaartje hangt dan bier uit de fabriek.
Bij al deze overwegingen is het een blijk van respect, voor de brouwers en hun ‘craft’, om er met de nodige toewijding van de genieten. Doe jezelf een plezier en neem de tijd als je geniet van een glas bier, al is het maar een heel kort ogenblik. Dat pilsener aan de toog van je stamcafé, op weg van je werk naar huis: dat vergt allicht minder tijd dan een barok barrel aged bier waar je op zondagmiddag echt even voor gaat zitten. Maar hoe dan ook: proef met aandacht. Genieten van een glas bier is altijd een verwenmomentje. Dat gun je jezelf.
3. Gij zult uw smaakhorizon verbreden
De meest mensen laten zich graag verrassen. Het liefst door de dingen ze al kennen. Allicht komt dat door een innige behoefte aan vertrouwdheid en voorspelbaarheid. Maar een beetje avontuur op z’n tijd geeft het leven sjeu, vind je niet? En avontuur schuilt er niet alleen in verre reizen of adembenemende hobby’s, verre van dat. Ook in een bierglas kun je op avontuur. In de schier oneindige wereld van kleuren, geuren en smaken van ons geliefde gerstenat. En in grenzeloze verhalen die te vinden zijn in de wereld van bier en brouwers.
Mens, durf te leven! Verbreed je smaakhorizon, probeer ook eens iets anders. Een ontdekkingstocht in de wereld van het bier begint al in de bierwinkel bij jou in de buurt, of misschien zelf al in de supermarkt waar je regelmatig komt voor je alledaagse boodschappen. Ga onverschrokken op ontdekking, verras jezelf. Het leven is te kort om saai bier te drinken. Wat voor bezwaren zijn er om eens ander bier te drinken dan je normaal gesproken doet?
Zelf duik ik met overgave in iedere nieuwe geur- en smaakbeleving die op mijn pad komt. En eerlijk gezegd: wie dat niet doet, begrijp ik niet. Leg het me uit, wat houdt je tegen? Wat is het ergste dat je kan gebeuren? Dat je een bier proeft, wat je niet smaakt. Dat is misschien een teleurstelling, maar van zo’n ervaring heb je wel wat geleerd. Je kunt dan naar eer en geweten zeggen: ik heb bierstijl X geproefd en ik vond het niet lekker. Weegt dat niet op tegen de positieve ervaring die tegelijkertijd in zo’n experiment besloten ligt? Dat je een nieuw en onbekend bier proeft, dat positief verrast. Dan heb je je leven verrijkt. What’s not to like?
4. Gij zult bij uw bierkeuze de onafhankelijke brouwers niet vergeten
Jij bepaalt zelf hoe gevarieerd jouw bierwereld is. Diversiteit, keuzemogelijkheden in bier zijn niet vanzelfsprekend en zeker geen verworven recht. Vind jij het belangrijk dat er in Nederland veel goede brouwerijen zijn die samen zorgen voor een rijke en gevarieerde biercultuur? Draag jij het MKB een warm hart toe? Put your money where your mouth is.
Zoals ’s lands bierambassadeur Rick Kempen het verwoordt: “Daarbij helpen alle kleine beetjes: wie het belangrijk vindt dat kleine, onafhankelijke en meest lokale (bier)ondernemers bestaan en bestaan blijven, koopt dus zoveel mogelijk alleen van hen. En dat betekent dat je minder consumeert, maar beter. Terug naar bier: het betekent ‘niet gieten maar genieten’. Voor wie dat niet belangrijk is, blijft gieten. Iedere consument heeft gelijk, kiest met de portemonnee en krijgt uiteindelijk de bieren en het bierlandschap dat hij verdient. Net zoals dat voor kaas, kleding, groenten en brood geldt.”
5. Gij zult geen bier drinken op nuchtere maag
Het drinken van bier met alcohol op een nuchtere maag kan een aantal negatieve effecten hebben op je lichaam. Hier zijn een paar redenen waarom het niet goed is om bier met alcohol te drinken op een lege maag.
In de eerste plaats is er een snellere opname van alcohol in je lichaam. Wanneer je alcohol op een lege maag drinkt, wordt het sneller opgenomen in je bloedbaan. Dit komt doordat er geen voedsel in je maag is om de opname te vertragen. Als gevolg hiervan kan de alcohol sneller je systeem beïnvloeden en kun je sneller dronken worden.
Voorkom kans op ongelukken
Daarmee samen hangt een verhoogde intoxicatie. Drinken op een lege maag kan leiden tot een hogere bloed-alcoholconcentratie. Alcohol wordt vooral door je maag opgenomen. Van daaruit gaat het via je bloed naar onder meer je hersenen en je spieren. Als je alcohol drinkt met een lege maag, wordt het sneller in je bloed opgenomen waardoor je dit dus veel sneller voelt. Dit betekent dat je sneller en ernstiger dronken kunt worden dan wanneer je alcohol zou drinken in combinatie met iets te eten. Dit vergroot het risico op verminderde coördinatie en andere negatieve effecten van alcohol, en uiteindelijk ongelukken.
Een derde reden is irritatie van de maagwand. Alcohol heeft de eigenschap de maagwand te irriteren, vooral op een lege maag. Dit kan leiden tot maagklachten, misselijkheid, overgeven en een ongemakkelijk gevoel. Iets eten voordat of terwijl je bier drinkt, helpt de maagwand te beschermen en kan deze symptomen verminderen.
Het is altijd verstandig om verantwoordelijk om te gaan met alcohol. Als je ervoor kiest om bier met alcohol te drinken, is het beter om dit te doen na het eten van een maaltijd om de negatieve effecten op een lege maag te voorkomen.
Drink naast bier ook water
Combineer bier drinken ook met het drinken van voldoende water. Dat bevordert fysiek welbevinden, want alcohol onttrekt vocht aan je lichaam. Een katergevoel wordt voor een belangrijk deel erdoor veroorzaakt dat je lijf onvoldoende is gehydrateerd.
Tot slot: wat is het beste tijdstip op de dag om te genieten van bier? Dat bepaal je natuurlijk zelf. Er zijn bierculturen waar een pot gerstenat bij het ontbijt heel normaal is: het Duitse ‘Frühschoppen’ of de Britse ‘pint and fry-up’. Ik vind het zelf altijd prettig om in de loop van de middag ‘aan het bier te gaan’, maar wel met een klein hapje erbij. Ik hoor dat van meer liefhebbers om me heen. Je geeft dan je lichaam voldoende gelegenheid de alcohol te verwerken. Daarom valt het minder zwaar dan wanneer je ’s avonds bier drinkt.
Wil je meer weten over hoe je genieten van bier combineert met een verstandige leefstijl? Lees dan dit artikel eens.
6. Gij zult uws naasten bier begeren
Er is vooralsnog genoeg voor iedereen. Dus deel je bier met je buurman. Of met je man of vrouw of wat voor oriëntatie je partner ook mag hebben, met je beste vriend(in), collega of medebestuurslid van de VVE. Als je je buurman voorstelt om zijn vrouw te delen, is er grote kans dat dat niet goed wordt begrepen. Het risico is groot dat het zelfs kwaad bloed zet, bepaalde progressieve uitzonderingen daargelaten. Maar samen een bier delen stuit naar alle waarschijnlijkheid op meer welwillendheid.
Bier delen is leuk. Het heeft als praktisch voordeel dat je meer kunt ontdekken en proeven, maar je de alcoholinname beperkt. Samen van bier genieten kun je thuis, maar ook op café. Zeker op plekken in de horeca waar ze het betere bier een warm hart toedragen en waar je niet komt als je ‘veel voor weinig’ wilt. Vraag maar aan de bediening: een flesje van het bier waarnaar je nieuwsgierig bent en proefglaasjes. Het benodigde aantal varieert natuurlijk naar gelang de samenstelling van je gezelschap. Je openbaart jezelf bovendien als ‘bierbewuste’ gast. Bierbewuste bediening vindt dat leuk, beleeft aardigheid aan gasten zoals jij.
Breng wat je proeft onder woorden
Wat het extra leuk maakt, is samen van gedachten wisselen over wat je tegenkomt in het glas. Probeer de indrukken van kleur, geur en smaak eens onder woorden te brengen. Bedenk daarbij dat wat je ziet, ruikt en proeft in bier subjectief is: voor iedereen anders. Dat heeft een groot voordeel: in wat je zegt over je ervaring, bestaat geen goed of fout. Spreken over geur- en smaakindrukken in een glas bier is dus niet een debat: het gaat er niet om dat iemand gelijk heeft. Waar het wel om gaat: meer ontdekken in het bier wat je drinkt. Bier proeven, het delen en over je ervaringen van gedachten wisselen. Het geeft genieten van jouw geliefde gerstenat een compleet nieuwe dimensie. Je wordt er een rijker mens van. Wederom: what’s not to like?
7. Gij zult uw bier rechtvaardig beoordelen
Als jou een bier niet smaakt dan is dat vaker niet dan wel de schuld van de brouwer. Waarom bestel je een geuze als zuur niet jouw smaak is? Als je de weg nog niet kent in de bierwereld, kan dat natuurlijk gebeuren. Maar als dat jou een proefervaring oplevert die je onplezierig vindt, is dat niet te wijten aan het bier of aan de brouwer. Dan is er sprake van een mismatch tussen jou en het bier.
Het is een algemeen voorkomende reflex van mensen om anderen de schuld te geven van hun eigen teleurstellingen. Misschien ligt daarin de verklaring dat bierdrinkers bij zo’n mismatch een bier een slechte rating te geven. Om het voorbeeld van de geuze maar weer aan te halen. ‘Bah, zure meuk!’: pats!, schrale 0,5 dopjes als rating op Untappd.
Laat jezelf niet kennen. Neem de verantwoordelijkheid als jij niet zo’n handige keuze hebt gemaakt. Check het bier wel in, vermeld dat het je niet smaakte: note to self. Maar reageer je teleurstelling of frustratie niet af met een lage, onrechtvaardige rating. Kies er in plaats daarvan voor om het bier dan niet een beoordeling te geven. Wel zo chique…
Meer alcohol ≠ beter bier
Nog iets over de beoordeling van bier. Meer smaak en meer alcohol betekent niet automatisch dat een bier ook beter is dan een bier met subtielere smaak en minder alcohol. Het is anders, niet meer maar ook niet minder.
Dus waarom geef je een dry stout van 4,5% een lagere rating op Untappd dan een dikke Imperial Stout? Het is appels met peren vergelijken, maar waarom krijgt die dry stout van jouw bescheiden 3 dopjes in jouw beoordeling en de Imperial Stout wel 4,5? Terwijl het allicht beide bieren zijn die volgens de maatstaven uitstekend zijn gebrouwen.
Een matig pilsener geef je een lagere beoordeling dan een uitstekend pilsener. Maar waarom zou je het lekkerste pils dat je ooit gedronken hebt, niet honoreren met full marks op Untappd? En dan te bedenken dat zo’n pils te allen tijde moeilijker is om te brouwen dan die mindblowingly dank westcoast ipa, waarbij de brouwer met gemak eventuele brouwfoutjes camoufleert door er nog een emmer Mosaic bij te gooien.
Respect voor elkaar
Nog een laatste dingetje: het is ook goed om rechtvaardig en zonder oordeel mensen tegemoet te treden die iets vinden van bier. En mogelijk iets anders dan hetgeen jij vindt. Mannen hebben niet meer verstand van bier dan vrouwen, uitsluitend omdat ze man zijn. Vrouwen proeven anders dan mannen. Wie vindt dat vrouwen niets weten van bier en er om die reden niks over mogen vinden, vergist zich. Een ieder die stelt dat bier een domein is voorbehouden aan mannen, staat aan de verkeerde kant van de geschiedenis. Bejegen vrouwen die je ontmoet in de bierwereld met respect. Net als alle andere personen met een verschillende genderoriëntatie dan de jouwe. Jij kunt er zelf voor zorgen dat de bierwereld een plek is waar het fijn is voor iedereen. We hebben allemaal belang bij een biercultuur die voor zoveel mogelijk liefhebbers prettig voelt.
Benader mensen die iets anders vinden over bier dan jij met respect. Zeg niet: ‘Dat is niet lekker!’ Kies ervoor om te zeggen: ‘Dat vind ik niet lekker.’ De woorden die je kiest, bepalen in wat voor wereld je leeft. Wat jij niet wilt dat jou geschiedt, dat doe je ook een ander niet.
Tot slot: als je meer wil weten over hoe je een bier kunt beoordelen, lees dan dit artikel eens dat ik over die kwestie schreef.
8. Gij zult niet bang zijn om bier door de gootsteen te spoelen.
Laat er geen twijfel over bestaan: ik ben tegen alcoholmisbruik. Maar soms laat ik een bier dat ik heb ingeschonken, staan. En spoel ik het door de gootsteen. Dat komt meestal omdat er iets mis is gegaan bij het brouwen of afvullen van het bier, of op de weg van de brouwerij naar mijn glas. Soms is de oorzaak dat ik een bier heb ingeschonken dat me niet aanspreekt. Als het mijn smaak niet is, waarom zou ik het dan opdrinken? Ik wil mijn lichaam niet blootstellen aan middelmatig of slecht bier, of iets dat me niet smaakt. Ik heb maar een lever en daar ben ik zuinig op.
Je bord leeg eten
Wees dus niet bang om bier te laten staan dat je om wat voor reden niet smaakt. Natuurlijk: je hebt van je ouders geleerd om altijd je bord leeg te eten. Eten weggooien is zonde, dat kreeg je vroeger ingeprent. Het siert ieder mens om niet meer op het bord te scheppen dan zij of hij op kan. Parallel daarmee: bestel of open niet nog een bier, terwijl ze eigenlijk wel weet dat je genoeg hebt gedronken.
Als je bier niet lekker vindt, weet dan dat je als bierliefhebber een fundamenteel recht hebt. Het recht om niet op te drinken wat je niet smaakt. Daar hoeven we verder niet dramatisch over te doen. Over de redenen breng ik nog een keer onder de aandacht wat ik aansneed bij gebod numero 7. Je kunt altijd een keer een mismatch hebben met een bier. Spoel bier dat je niet smaakt door de gootsteen. Doe dat zonder drama. Het mag, het is oké.
9. Gij zult niet veel, maar lekker drinken
Allicht geldt met bier hetzelfde als met alle andere voedingsmiddelen: genieten heeft met kwaliteit te maken, niet met kwantiteit. Eet en drink gevarieerd en matig. En vergeet niet dat je jezelf soms ook best eens een uitspatting mag permitteren. Dat kan best, want als bewust levensgenieter weet je wat je doet. Jezelf er naderhand schuldig over voelen is dan ook niet nodig. Staar je niet blind op al die cijfertjes, vergeet niet dat je lichaam ook gewoon calorieën nodig heeft om te functioneren. Als je kiest voor calorieën waar je lijf ook wat aan heeft, zal het je dat in dank afnemen. Zo kun je lang en gelukkig blijven genieten van mooie smaken in spijzen en dranken. (Kritische kanttekening: calorieën in bier vallen in de categorie ‘lekker en leuk’, je lichaam heeft er verder weinig aan. Eerlijk is eerlijk.)
Daarnaast: waarom zou je dat doen, veel bier (met alcohol) drinken? Er zijn culturen waarin het misschien een teken is van ‘mannelijkheid’ wanneer je kunt laten zien dat je veel alcohol kunt verstouwen. Daar staat tegenover dat ik zo 1-2-3 geen cultuur kan bedenken waarin dronkenschap niet overeenkomt met gezichtsverlies en nadelig is voor je sociale status. Gelukkig lijkt sociale dwang om in gezelschap alcohol te nuttigen (‘Doe niet zo ongezellig’…) over het algemeen op zijn retour te zijn.
Wees matig met alcohol
Bovendien is overmatige alcoholconsumptie niet goed voor het welbevinden. Als je incidenteel veel (bier met) alcohol drinkt, gaat dat ten koste van je slaapkwaliteit. Ook ligt het risico op de loer dat je een kater krijgt. Dat vind ik een serieuze inbreuk op mijn levenskwaliteit en om die reden inmiddels een tijdverspilling. Om over de effecten van structureel overmatige alcoholconsumptie maar te zwijgen. Daarom: doe rustig aan, dan kun je er uiteindelijk het langste van genieten. ‘Moderaat’ met alcohol, of soms zelfs een poosje helemaal niet: misschien is het niet sexy, maar wel gewoon een goed idee.
Want het heeft een gunstig effect om regelmatig je alcoholconsumptie eens voor langere tijd op pauze te zetten. Zeker als je dat gedurende een paar weken doet, geeft dat je lichaam de gelegenheid te regenereren. Zo’n periode ‘alcoholvasten’ is een soort vakantie voor je lijf. Daarom is het traditionele gebruik in onze cultuur om veertig dagen te vasten en onder meer de alcohol en het bier te laten staan, nog niet eens zo gek bekeken. Daarnaast heb ik met mezelf te afspraak om elke week drie of vier dagen geen (bier met) alcohol te drinken.
Iedere dag alcohol is niet de norm
Zwangeren en minderjarigen wordt afgeraden om alcohol te drinken. Datzelfde geldt voor een ieder die nog van plan is achter het stuur plaats te nemen. De combinatie (bier met) alcohol en medicijnen kan ik niet aanbevelen.
Voor het overige geldt: geniet van een goed glas bier, maar doe dat met mate. Bier met alcohol hoeft zeker niet elke dag. Alcohol drinken is niet de norm, net zoals het niet de norm is om iedere dag taart te eten. Dat doe je bij feestelijke gelegenheden, wanneer er iets te vieren valt. Waarbij er in mijn ogen niets op tegen is om (wederom met mate) op zoek te gaan naar momenten dat er iets te vieren is: het leven bijvoorbeeld. Allicht val ik in herhaling: veel bier drinken, daar gaat het niet om. Het gaat erom dat je proeft en geniet: drink minder, drink beter.
10. Hoe meer gij weet over het bier dat ge drinkt, hoe meer ge zult genieten.
Doe je huiswerk. Net zoals je het allicht leuk vindt om je voor te bereiden als je op reis gaat, omdat je dan meer plezier hebt onderweg. Op een soortgelijke manier raad ik je aan om je te verdiepen in wat je drinkt. Waarom smaakt een bier zoals het smaakt? Wat voor bijzondere verhalen kun je vinden over de stijl waarin het bier gebrouwen heeft. Wie hebben het gebrouwen en wat drijft deze mensen om dit bier op de markt te brengen. Kun je tips vinden voor dingen om te eten bij dit bier, zodat je smaakavontuur nog rijker wordt.
Kun je bij dat huiswerk nog wel wat hulp gebruiken? Voor mooie, en zeker niet altijd superingewikkelde foodpairings kun je terecht bij Biercuisine, in de publicaties van Arvid Bergström of het fantastische Beer & Cooking van Joachim Bauwens. Nieuwsgierig naar antwoorden op de vraag waarom ons bier smaakt zoals het smaakt? Ook daarvoor heb ik nog wel een goeie leestip voor je. Beleefd aanbevolen.
Hoe meer je weet over wat je drinkt, hoe meer je kunt genieten. Als je je huiswerk doet, beleef je meer plezier in je glas. Wie wil dat nou niet?
Nieuwsgierig naar meer leestips? Kijk dan onder deze foto…
Leestips
Waarom diversiteit in de bierwereld belangrijk is: lees het verhaal van Pink Boots Society.
Beroemde brouwers volgens de ‘echte’ Tien Geboden: ontdek het verhaal van de Belgische trappisten.
Wat een gelul man ga op de kansel staan en val anderen lastig met je moraal gepreek zou misschien een leuk stukje zíjn zonder dat wereldverbeterende gezwets dus ga lekker bier drinken en denk er voortaan aan dat NIEMAND zit te wachten op de zoveelste dominee