Ieder jaargetijde zijn eigen bier – bij de rood, goud en bruin kleurende bladeren van de herfst past bock. Bier gebrouwen volgens Nederlandse oudste biertraditie om van te genieten als de dagen weer korter worden. Om je op te verheugen na een stevige wandeling in de natuur, of als begeleider van verwarmende stoofgerechten. Ik heb zo mijn eigen favoriete bieren in de herfst. Maar ik ben ook nieuwsgierig naar jouw voorkeur, vandaar de Bierschrijver herfstbock-enquête. Nu is het tijd te kijken wat de favorieten zijn. Heeft die van jou het tot een hoge notering geschopt? Dit zijn jullie favoriete herfstbock bieren.
Dit zijn jullie favoriete herfstbock bieren
In dit artikel vind je de top-5 van herfstbo(c)ken waar het meest op is gestemd. Daarbij hebben we bieren opgenomen van Nederlandse en Belgisch brouwers die zijn gebrouwen in de traditionele stijl om in de herfst op de markt te brengen. Wat betekent dat een aantal bieren van brouwerijen uit bijvoorbeeld Duitsland of Denemarken buiten de boot zijn gevallen.
Als kleine toegift lees je hieronder nog antwoord op de vraag: waar komt de naam ‘bockbier’ vandaan?
Kletsverhalen
Interessant vond ik hoe met name grote brouwerijen hun bockbier aanprijzen. Geïnspireerd door mijn herfstbock-enquête ben ik daar eens op gaan letten.
Zo voert een grote brouwer uit het zuiden van Limburg de claim dat zijn bockbier ‘dubbel gerijpt’ zou zijn, als verklaring voor de naam dubbelbock. Het verleidde me om eens contact te zoeken met de klantenservice van het brouwerijconcern waar deze Limburgse brouwers deel van uitmaken. Ik werd te woord gestaan door een voorkomende jongedame. Die veel zei in reactie op mijn vraag, maar geen antwoord gaf. Ik wacht nog op een ‘echt’ antwoord dat zij had beloofd te sturen via mail, of in elk geval een collega die er meer verstand van heeft.
Helemaal bont maakt een andere brouwerij uit Limburg het met haar verhaal over het hoe en waarom van bockbier. Je kent die vast, gevestigd in dat witte bakstenen gebouw aan de oever van de Maas. In een campagne op sociale media vertelde de brouwerij een en ander over de achtergrond van herfstbock. En wist te melden dat het van oudsher het eerste bier is, dat wordt gemaakt met mout en hop van de nieuwe oogst. Een soort beaujolais primeur dus in een bierflesje.
De bedenkers kregen er vast goed voor betaald, maar dit reclamepraatje hoort natuurlijk veilig opgesloten te worden op de afdeling ‘Goej Klèts’.
Wat voor merkwaardige verhalen kom jij zoals tegen bij de promotie van ons (herfstbock)bier?
And the winner is…
De herfstbock-enquête biedt een charmant inkijkje in de voorkeuren van een selecte groep liefhebbers. Lezers van Bierschrijver.nl, dus wel de avant garde van de bierbubbel in het Nederlandse taalgebied. Kijk snel of jouw favoriet een mooie notering in de wacht heeft kunnen slepen.
Bierschrijver herfstbock-enquête
| 1. Brand Dubbelbock | 39 punten |
| 2. La Trappe Bockbier | 14 punten |
| 3. Amstel Bock | 13 punten |
| 4. Texels Bock | 12 punten |
| 5. Bronckhorster Brewing Company IJsselbock | 11 punten |
Felicitaties dus aan brouwmeester Rob Habets en zijn team, met de populariteit van hun herfstbock. Het moet gezegd worden: uitstekend bier voor een voordelige prijs. En kennelijk een bockbier dat in heel Nederland met plezier door liefhebbers wordt gedronken, want de uitslag laat regionale verschillen zien. Wat ik opvallend vind, is de populariteit van Amstel Bock. Naar ik begrijp was het dit najaar op bescheiden schaal verkrijgbaar in de horeca. Maar misschien voor de Amstel-bazen toch een reden om het komend jaar het weer wat uitgebreider aan te pakken. Ze zouden er veel mensen een plezier mee doen. (Hoewel aan de conclusies van deze bockbier-enquête natuurlijk niet al te veel gewicht moet worden toegekend. Het aantal deelnemers bedroeg 38.)
Waar komt de naam ‘bockbier’ vandaan?
Vorige maand kon je al lezen hoe in de loop van de 19e eeuw het bockbier in Nederland terecht is gekomen. En hoe dat bier zich heeft ontwikkeld. In reactie op dit verhaal vroeg een lezer zich af wat eigenlijk de oorsprong is van de naam ‘bock’. Een goede vraag waarop ik graag een beknopt antwoord geef.
In de bierwereld kom je verschillende stijlen tegen die de aanduiding ‘bo(c)k’ in de naam dragen. Of het nou gaat om lente-, herfst-, Doppel-, of Weizenbock: ze vinden allemaal hun oorsprong in een geniaal idee van brouwers in een stadje in het noorden van Duitsland in de 14e eeuw.
Einbeck
Voor het begin van het verhaal over bockbier gaan we terug naar het schilderachtige vakwerkstadje Einbeck. De brouwers daar hadden een biertype uitgevonden dat bijzonder goed houdbaar was. Dat sloot aan bij het eeuwenoude gebruik dat er alleen mocht worden gebrouwen in de periode tussen eind september tot eind april. Om ook in de warmere maanden van de lente tot in de vroege herfst goed bier te hebben, brouwden ze speciaal bier dat bestand was tegen een lange bewaarperiode. Bier dat hoger was in alcohol dan normaal en waarin meer hop was verwerkt. Naar verluidt waren het brouwers in het voornoemde Hanzestadje die deze methode als eersten toepasten. Het maakte hen in heel Duitsland beroemd.
München
Op enig moment kwamen ze in München op het idee een brouwmeester in dienst te nemen uit Einbeck, om in het lokale Hofbräuhaus ook bier nach einbecker Art te brouwen. Zoals de Münchenaren ‘Einbeck’ uitspraken, begon het al snel als ‘ein Bock’ te klinken. Die naam is uiteindelijk ingeburgerd geraakt voor het bier gebrouwen op de manier waarop de brouwers van Einbeck hun bier maakten bestemd voor het warmere jaargetijde. In Beieren werd bock ook als bier voor de Vastentijd gebrouwen: Doppelbock.
In de loop van de 19e eeuw kwam het bockbier zoals je inmiddels weet, dus ook in Nederland terecht. Brouwers gingen het produceren als seizoensbier voor het donkere jaargetijde. Zo is de in Nederland populaire bierstijl herfstbock ontstaan. Sinds de jaren 1990 kwamen daarnaast steeds meer Nederlandse brouwers met een bier in de categorie ‘lentebock’. En de laatste paar jaar zie je ze zich zoetjes aan ook beginnen te laten inspireren door traditioneel Duits Doppel- en Weizenbock.
Heb je interesse in de uitgebreide versie van het verhaal van bockbier in al zijn facetten? Dan is Het Grote Bierboek iets voor jou waar ik de voorbij maanden aan heb gewerkt. Het komt in de loop van januari aanstaande beschikbaar. Als lezer van Bierschrijver kun je het voorbestellen en krijg je het gratis thuisgestuurd als het boek er is.
Leestips
Pils, Helles, Export, Vienna: waarom smaakt ons bier zoals het smaakt? Lees hier het verhaal over lagerbier, met alle achtergronden en proefnotities.
Smaak van achter de kloostermuur: dit is wat je wilt weten over Belgische trappistenbier.
Bock bier uit Wyns erg lekker veel beter dan brand Bock
Grutte Pier bedoel je waarschijnlijk. Heel anders dan Brand Dubbelbock, met veel meer uitgesproken smaak. Ik ben persoonlijk niet zo’n liefhebber van kaneel in mijn bier. Maar ik denk dat ik je wel begrijp als je zegt dat jij Grutte Pier Bock veel beter vindt dan Brand Dubbelbock.