Soms lijkt het werk van een biersommelier wel op dat van een goudzoeker: onophoudelijk graven op zoek naar dat ene klompje edelmetaal. Hoeveel brouwerijen hebben we inmiddels in Nederland? De database van de Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur meldt begin november 2021 904 bedrijven die zich brouwerij noemen! Lukt het jou om in die diversiteit van geuren en smaken dát bier te vinden wat echt de moeite waard is. Grote kans dat je soms door de bomen het bos niet meer ziet. Daarom zoekt biersommelier Frits Dunnink voor liefhebbers de pareltjes in het onoverzichtelijke Nederlandse bierlandschap. Maandelijks kiest hij voor jou het bier van de maand. Die eer komt dit keer toe aan een bijzonder najaarsbier: »Zoigl« van brouwerij STOKED! Beer uit Bergen (Noord-Holland).
»Zoigl« van STOKED! Beer uit Bergen (Noord-Holland)
In dit artikel maak je uitgebreid kennis met het bier »Zoigl«. Je ontdekt wat voor bier het is en wat je in je glas kunt verwachten. Daarnaast kom je meer te weten over de stijl maar vooral ook de traditie waarin het is gebrouwen. Je leest wat achtergronden over de oprichters van deze jonge brouwerij rond brouwer Dustin Paul. Tot slot vind je nog suggesties voor foodpairings en vind je informatie over waar je het bier kunt kopen.
Wat voor bier is »Zoigl«?
Dit is het tweede bier ever gecreëerd door brouwer Dustin Paul en inmiddels goed bevonden om zijn weg te vinden in de bierwereld. Met »Zoigl« betonen de mannen van STOKED! Beer eer aan de eeuwenoude traditie van de Kommunbräu die je heden ten dage nog terugvindt in de Duitse streek Oberpfalz. Een traditie waarin het draait om samen genieten van hand-gebrouwen bier, waarbij jong en oud van alle rangen en standen uit de lokale gemeenschap elkaar vinden.
Het »Zoigl« van STOKED! Beer kwam tot stand met een oud recept dat brouwer Dustin Paul ooit van een Duitse collega kreeg toegespeeld. Geïntrigeerd door het pareltje dat hij in handen had gekregen, begon Paul te experimenteren. Om te kijken in hoeverre het mogelijk was de historische receptuur toe te snijden op moderne grondstoffen en brouwtechnieken. Maar tegelijkertijd ook recht te doen aan de ‘eigenaardigheden’ van traditioneel Zoigl-bier.
Hartige mouttonen
Deze ‘Tribute to Zoigl’ is een hartverwarmend najaarsbier geworden. Amberkleurig, mistig en afgetopt met een royale schuimkraag. Met in de geur en smaak hartige mouttonen (mede dankzij het gebruik van haver) en een subtiel vleugje ‘Rauch’, gebalanceerd door een vriendschappelijk zoetje. Klassieke Duitse nobele hop zorgt voor elegante, pittige bitterheid. Het bier heeft levendig koolzuur, een vullend mondgevoel en een subtiel bittere afdronk.
Qua karakter voegt het »Zoigl« van STOKED! Beer zich tussen een traditioneel Helles en het wat meer barokke Märzen. Een mooie aanvulling wat betreft bieren voor het herfstige seizoen, aanbevolen voor bierliefhebbers voor wie het Nederlandse bo(c)kbier wellicht aan de zoete en plakkerige kant is.
Meer over de traditie van Zoigl
‘Echter Zoigl’ wordt gebrouwen door parttime-brouwers in het brouwhuis dat beschikbaar is voor alle leden van de plaatselijke ‘brouwgemeenschap’. Volgens het aloude Reinheitsgebot in een installatie gestookt met open vuur, door middel van decoctie en na het koken gestort in een open koelschip. Als het een nacht daarin verbleven heeft, haalt de brouwer het mout- en hopaftreksel op om het bij haar of hem thuis te laten vergisten. Zo smaakt elk Zoigl iedere keer anders, ook omdat volgens de traditie brouwkennis overgaat van generatie op generatie.
Authentieke biercultuur in de Oberpalz
De Zoigl-traditie leeft voort in een streek in het oosten van Beieren, richting de grens met Tsjechië: het noordelijk deel van de historische regio Oberpfalz. Ben je nieuwsgierig naar authentiek Zoigl-bier? Dan moet je een bezoek brengen aan de plaatsjes Mitterteich, Falkenberg, Windischeschenbach, Neuhaus of Eslarn. Buiten dit gebied vind je ook bier dat hun brouwers ‘Zoigl’ noemen: als product heeft het geen beschermde status. Dat is allicht ook met veel liefde gebrouwen, maar komt uit een ‘gewone’ brouwerij. Een kopie van het origineel, dat iedere echte Zoigl-brouwer eigenlijk als een compliment beschouwt.
Ongefilterd lagerbier
Eigenlijk is Zoigl meer een stuk authentieke biercultuur dan dat het om een duidelijk afgebakend biertype gaat. Technisch gesproken kun je Zoigl omschrijven als een ongefilterd donker goudgeel tot amber lagerbier, dat zijn geur en smaak dankt aan enkele bijzondere brouweigenschappen: decoctie-maischen in met open vuur gestookte ketels, het gebruik van een open koelschip en vergisting bij de brouwer ‘thuis’ in plaats van in een lagertank op de brouwerij.
Wil je meer weten over Zoigl? Lees dan de longread over deze bijzondere biertraditie elders op deze site.
STOKED! Beer uit Bergen (Noord-Holland)
Hun »Zoigl« is dus het tweede bier waarmee STOKED! Beer zijn opwachting maakt. De brouwerij is de waar geworden jongensdroom van een viertal Bergense jeugdvrienden. Maart 2021 togen ze naar de Kamer van Koophandel om daar een nummer te halen. Het creatief en technisch brein van STOKED! is brouwer Dustin Paul. Als piloot verdiepte hij zich grondig in het brouwersvak en ontwikkelde daarbij een uitgesproken fascinatie voor ondergistend bier. Mede-eigenaren van de jonge brouwerij zijn David Stomph, Pieter Vader en Dustins neef Ruben Paul. Zij nemen alle taken voor hun rekening om STOKED! Beer zijn weg naar de liefhebber te laten vinden.
Recepten voor het bier ontwikkelt STOKED! eerst op kleine schaal in de eigen geavanceerde huisbrouwerij. De bieren in grotere oplage laten brouwen gebeurt bij brouwerij Huttenkloas in Albergen onder auspiciën van volbloedbrouwer Ruud van de Gevel. Eerder dit jaar konden het gemoedelijke duindorp Bergen en wijde omgeving al kennis maken met een prima unfiltered lager.
Foodpairings met »Zoigl« van STOKED! Beer
Bij een robuust bier als dit »Zoigl« past robuuste ‘eterij’. Het subtiele rookkarakter combineert uitstekend met gerookte worstsoorten en vleeswaren. Vanwege het reinigende effect van het koolzuur in het bier past het ook bij stevige gerechten met gebraden vlees, maar ook stoof- en stamppotten. Het »Zoigl« van STOKED! Beer leent zich bovendien als begeleider van vlezige gerechten tot stand gekomen met outdoor cooking of winterbarbecue.
Waar is »Zoigl« te koop
De mannen van STOKED! hebben met een aantal bevriende lokale horeca-ondernemers dit najaar een paar waarachtige »Zoigl«-Stuben ingericht. Die uitnodigen om in goed gezelschap te genieten van dit robuuste najaarsbier. Daar kun je het dan drinken uit een origineel Seidla, een bierkruik van een halve liter gemaakt van aardewerk. Afgevuld op fles is het verkrijgbaar bij geselecteerde verkooppunten in de regio. Ook houdt STOKED! er een eigen webshop op na, waar je hun »Zoigl« kunt bestellen.
Leestips
Een jaar lang de lekkerste verhalen over bier? Bestel een van de laatste voorradige Bierschrijver-scheurkalenders. Op=op.
Vriendschappelijke bieren met fascinerende verhalen: ontdek de wereld van het ondergistende bier in ‘Dossier Lager’.