In een tijd waarin al het bier lijkt te ruiken en smaken naar overdadige hop, kun je zin hebben in iets anders. Wat meer ingetogen maar niettemin goed drinkbaar: bier dat uitblinkt in meesterlijke eenvoud. Bier dat smaakt naar bier. Graag breng ik je de familie van de lagerbieren eens onder de aandacht. Dit is bier dat van de brouwer grote toewijding en vakmanschap vraagt. Bovendien kan lagerbier bogen op een rijke, fascinerende historie. In dit artikel stel ik een van de oudste soorten aan je voor: portret van het biertype Vienna Lager.

Hoe is Vienna Lager om te drinken?

Vienna Lager is helder, roodgouden tot roodachtig van kleur. Het wordt gebrouwen met mout die in vergelijking tot pilsmout iets donkerder van kleur is. Deze mout heeft een eigen naam: Vienna-mout of Wiener Malz. De bijzondere eigenschappen qua helderheid en fluwelig mondgevoel dankt Vienna Lager aan de maisch-methode die de brouwer toepast: decoctie. Deze aanpak is al eeuwen oud en stamt uit de tijd dat er nog geen thermometers waren.

In de geur van dit bier zorgt de mout voor toetsen die aan vers brood herinneren, maar ook nootachtige of zelfs een beetje fruitige aroma’s. Mout vind je ook terug in de smaak, mooi gebalanceerd door een bittertje. In Vienna Lager worden deze tonen begeleid, maar nimmer overheerst, door klassieke (nobele) aromahopsoorten als Saazer of Tettnanger.

Vienna Lager heeft een alcoholpercentage van 5-6%. Je kunt het rechtstreeks uit de koelkast drinken. Het komt het beste tot zijn recht in een smal, vaasvormig glas.

Vienna Lager – een slok geschiedenis

Als je een slok neemt van een glas Vienna Lager, proef je geschiedenis. Het is een van de twee allereerste bieren die op het continent van Europa is gebrouwen met bleke mout. Waarom dit een belangrijk bierfeit is en hoe het werd ‘uitgevonden’, kon je lezen in mijn artikel over de historie van lagerbier. Kort samengevat komt het hierop neer: lagerbier brouwen met bleke mout en ondergist die werkt op lage temperatuur, betekent fris, sprankelend en kraakhelder bier dat makkelijk te drinken is. Een van de uitvinders van het lagerbier is Anton Dreher, brouwer in Wenen. Hij was de eerste die in de hoofdstad van het indertijd reusachtige land Oostenrijk-Hongarije dit type bier brouwde: in het jaar 1841. Het ging Vienna Lager of Wiener Export heten.

Mozart en Falco

Hoewel in de 19^e eeuw behoorlijk populair is Vienna Lager in de loop der tijd in de vergetelheid geraakt. Overvleugeld als het werd door het wereldwijd populaire Pilsener bier. In zijn thuisland raakte het zijn positie kwijt aan de Oostenrijkse variant van het Märzen: tegenwoordig is dit in de Alpenrepubliek die ook Mozart en Falco voortbracht, het meest gedronken bier. Als oorzaak voor de getaande populariteit wordt beschouwd dat brouwers uit de provincie in Oostenrijk zich niet wensten te afficheren met de hoofdstad Wenen. Daarnaast is het Duitse woord ‘Lager’ niet alleen de aanduiding voor een type bier, maar betekent het ook ‘kamp’. Na bepaalde heftige historische gebeurtenissen halverwege de 20^ste eeuw, waar ook menig Oostenrijker bij betrokken was (of ze zelfs veroorzaakte), wekt het geen verbazing dat ‘Lager’ niet meer een woord was met een aanlokkelijke klank.

“Ironisch genoeg beleef Vienna Lager gebrouwen worden door Joodse brouwers in ballingschap.”

Citaat uit ‘Vienna Lager: portret van een klassiek biertype’

Mexico

Ironisch genoeg was er een plek waar Vienna Lager vroeger nog wel graag gebrouwen en gedronken werd: Mexico. Geproduceerd werd het daar door brouwers van Joodse komaf die er in ballingschap waren gegaan, gevlucht voor de antisemitische, bruine golf die in de aanloop na WO II hun moederland teisterde. Een bierfeit dat je met recht een ‘Treppenwitz der Geschichte’ kunt noemen.

Anton Dreher en zijn nakomelingen timmerden trouwens als brouwers flink aan de weg. Ze namen bedrijven over en openden eigen brouwerijen in onder meer Hongarije en Italië. In deze landen kun je tot aan de dag van vandaag Dreher-bier kopen en drinken.

Vienna Lager in Nederland

Als je nieuwsgierig bent hoe Vienna Lager smaakt, dan hoef je gelukkig niet naar Hongarije of zelfs Mexico. Ook in Nederland zijn er brouwerijen die de traditie van dit eerbiedwaardige bier nieuw leven hebben ingeblazen.

De eerste was brouwerij Maallust. Van deze Drentse brouwerij kun je het bier ‘De Vagebond’ proeven: een koperkleurig, volmoutig bier voor alle jaargetijden. Wie ook een bier op de markt brengt in de stijl Vienna Lager zijn de brouwers van het Bierverbond. Zij zijn hun (huur)brouwerij eind 2019 gestart in Amsterdam en leggen zich exclusief toe op lagerbieren. Hun Vienna Lager heet, o hoe toepasselijk, ‘Oh Vienna’: lekker moutig met een beetje speelsheid van de klassieke Saazer-hop.

Heeft jouw brouwerij ook een bier in de stijl van Vienna Lager? En vind je het leuk er een proefnotitie van terug te lezen op deze site? Neem dan even contact op om de mogelijkheden te bespreken.