afbeelding van het virus dat de ziekte covid-19 veroorzaakt

Covid-19: mythen over het virus en het bier

Het virus zullen we nog voor onbepaalde tijd moeten dulden. De cafés in Nederland gaan open voordat er een vaccin is tegen covid-19. Voor sommige bierliefhebbers voelt dat misschien ongemakkelijk. Des te meer reden om ons zo consequent mogelijk te houden aan de basale regels voor hygiëne en afstand tot andere mensen. Bewustzijn is ook van belang. Wat is de impact van bier drinken op het immuunsysteem in verband met covid-19? En hoe staat het met het risico op coronabesmetting in het café via bijvoorbeeld bierglazen? In dit blog staat gezondheid centraal. Covid-19: mythen over het virus en het bier.

Covid-19: mythen over het virus en het bier

Als een verrassing komt het niet wat Jaap Dissel afgelopen weekeinde zei. De RIVM-baas is de nieuwe onderkoning van Nederland, zo lijkt het. Als er iemand is die het kan weten, dan hij. “Het virus zal nog wel een poos bij ons blijven”. Zeker tot het moment dat er een vaccin beschikbaar komt, zal het een permanente begeleider zijn bij alles wat we samen doen: in Nederland en natuurlijk ook de rest van de wereld. We hebben het natuurlijk over het virus dat onze samenleving sinds dit voorjaar ontwricht: covid-19. Binnenkort mogen we weer naar het café of restaurant. Het virus sluipt mee. Misschien niet zozeer aan de terrastafeltjes zelf, als wel in onze hoofden.

afbeelding van het covid-19 virus
Covid-19: mythen over het virus en het bier | Binnenkort weer naar het café? Het virus gaat mee…

Geen potentiële virushaarden

We moeten ons arrangeren met deze onwelvoeglijke metgezel. Het beste wat we kunnen doen, is het virus nuchter bekijken. Zo goed en zo kwaad als dat gaat. Want hoe langer ze in ons midden is, des te eerlijker we moeten beamen dat we nog maar weinig van haar weten. Ze gedraagt zich nukkig, corona. En misschien nog wel wispelturiger dan haar voorgangsters. Wat je beter wel en niet kunt doen, daarover circuleren de nodige fabels. Met de potentiële dreiging van covid-19 nooit ver weg is alertheid geboden. Voor iedere liefhebber van een goed glas bier is het goed te weten waar zij of hij zich mee inlaat. Daarom deze week uitgebreid aandacht door de aanstichtster van al het gedoe zelf. Bovendien krijg je antwoord op de vraag waarom de terrassen en cafés die na 1 juni weer voorzichtig opengaan, geen potentiële virushaarden zijn.

De stand van zaken 20 mei

Kort na Bevrijdingsdag kondigde het Nederlandse kabinet een reeks versoepelingen aan, onder meer voor de horeca. Daarbij werden op dat moment nogal wat slagen om de arm gehouden. Maar de daling van het beslag dat covid-19 legt op de zorg in ons land, houdt verder aan. Daarom laat de overheid haar eerdere voorbehouden varen. De horeca in de stad Breda deed een voorstel om op 25 mei alvast een dag proef te draaien, met steun van de veiligheidsregio. De suggestie werd door de Rijksoverheid van de hand gewezen.

Ook in de week van Hemelvaart zet de dalende trend door: wat betreft ziekenhuisopnamen, overlijdens en patiënten op de IC blijft het virus op zijn retour. Gistermiddag meldde het RIVM dat er 293 personen met een covid 19-besmetting zorg nodig hebben op de intensive care. De aanhoudende daling neemt niet weg dat professionals in de medische zorg hun hart vasthouden voor de gevolgen van het verder versoepelen van de coronamaatregelen na 1 juni. Dringende waarschuwingen van met name ziekenhuizen in Brabant tonen aan dat zorgprofessionals daar op hun tandvlees lopen. Ze zouden het liefste zien dat het virus een poos vakantie houdt. zo dat zij ook van een welverdiende vakantie kunnen genieten.

Hoe kun je je immuunsysteem versterken?

We weten dus dat covid-19 voorlopig nog wel in ons midden blijft. Daarom is het belangrijk te kijken wat we zelf kunnen doen om de kans op besmetting zo gering mogelijk te houden. Bij die vraag is het goed om te kijken naar de invloed van het immuunsysteem bij een coronabesmetting. Wat medici inmiddels vrijwel zeker weten is dat er een verband is tussen iemands gezondheid en weerstand, en de mate waarin die persoon ziek wordt van covid-19. De vraag hoe we ons immuunsysteem kunnen versterken, speelt dus een grote rol. Voldoende bewegen in de buitenlucht, gezond eten en goed slapen hebben een gunstig effect op de weerstand van ons lichaam. Wetenschappelijk gezien bestaat er consensus dat overmatig alcoholgebruik een schadelijke werking heeft op onze lichaamsweerstand. Voor matige alcoholconsumptie zijn er geen negatieve effecten aangetoond.

Zwaar alcoholgebruik verhoogt impact infecties

Als het menselijk lichaam wordt blootgesteld aan langdurig zware alcoholconsumptie, heeft dit tot gevolg dat er een verlaagde hoeveelheid witte bloedcellen aanwezig is die belangrijk zijn voor het immuunsysteem. Dat zorgt voor een verhoogd risico bij infecties van zowel bacteriën als virussen. Chronisch zwaar alcoholgebruik verhoogt ook de impact van een infectie als iemand al ziek is. Dit komt omdat die overmatige hoeveelheid alcohol het immuunsysteem onderdrukt.

Matig alcoholgebruik, matig positief effect

Of er een effect is bij matige alcoholconsumptie op virusinfecties is minder duidelijk. Onder matige alcoholconsumptie verstaat de wetenschap een glas per dag voor vrouwen en twee voor mannen. Wat uit bepaalde studies wel blijkt is dat het lichaam bij matig alcoholgebruik beter reageert op vaccinaties, en ontstekingen relatief minder ernstige uitwerkingen hebben. In tegenstelling tot chronisch zwaar alcoholgebruik lijkt matige alcoholconsumptie de immuunreactie van het menselijk lichaam dus mild te versterken in plaats van de onderdrukken.

Uit Amerikaans onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat bij matige alcoholconsumptie er een verlaagd risico bestaat op verkoudheid als mensen blootgesteld worden aan verkoudheidsvirussen. Deze verlaging van het risico werd in het onderzoek niet vastgesteld bij mensen die helemaal geen alcohol drinken. Wat evenwel belangrijk is om vast te stellen: er zijn op dit moment nog geen wetenschappelijke onderzoeken gepubliceerd over het verband tussen alcoholconsumptie en covid-19.

afbeelding van het virus dat de ziekte covid-19 veroorzaakt
Covid-19: mythen over het virus en het bier | Dit organisme houdt de (bier)wereld in zijn greep.

Fabels en feiten over covid-19 en alcohol

Wat wel beschikbaar is, is een rapport van de gezondheidsorganisatie van de Verenigde Naties WHO. Daarin adresseren wetenschappers van de organisatie een drietal hardnekkige mythen.

Alcohol drinken desinfecteert de inwendige mens

Zo zouden veel mensen denken dat alcohol het virus in het lichaam doodt. En dan hebben we het over substanties met een minimaal alcoholgehalte van 60%. Deze stof werkt wel desinfecterend op de huid. Ermee je handen wassen kan dus een verstandig idee zijn. Het drinken van alcohol doodt covid-19 in het lichaam niet: het doodt op deze manier geen enkel virus. Je moet dus geen alcohol drinken met het idee dat je hiermee het virus om zeep kunt helpen.

Alcohol doodt virussen die je inademt

Een andere mythe die rondgaat, heeft ermee te maken dat sterke alcohol een virus doodt via de ingeademde lucht. Dit is apert niet waar, benadrukt de WHO. Alcohol gaat je mond en keel niet desinfecteren en biedt dus ook op deze manier geen bescherming tegen covid-19.

Veel alcohol is goed voor de weerstand

Een laatste fabel waar de WHO in zijn rapport paal en perk aan stelt, heeft te maken met het effect van alcohol op het immuunsysteem. Zoals je hierboven kon lezen, is dat effect er weliswaar. Maar niet zoals veel mensen schijnen te denken. Het verhaal gaat dat alcoholconsumptie goed is voor je immuunsysteem. Je weet inmiddels dat er een voorzichtig positief effect kan zijn bij matig alcoholgebruik op de weerstand van het menselijk lichaam. Maar volgens de mythe zouden virussen hoe meer je drinkt steeds beter uitgeschakeld worden. Het rapport van de WHO verwijst deze ‘volkswijsheid’ nadrukkelijk naar het rijk der fabelen. Wie overmatig veel alcohol drinkt, doet daarmee wel degelijk een aanslag op zijn immuunsysteem. Net als op zijn complete gezondheid trouwens.

Het virus in het café

Covid-19: mythen over het virus en het bier. Vanaf 1 juni kun je dus in de 1,5 meter-horeca weer genieten van een goed glas bier op het terras of in het café. Maar hoe zit het met de covid-19 gerelateerde gezondheidsrisico’s daar? In maart werd in Duitsland de professor geïnterviewd die daar dezelfde baan heeft als Jaap van Dissel bij ons. Op dat moment konden de Duitsers nog ‘gewoon’ naar de kroeg om bier te drinken. In dat interview was zijn advies te beluisteren om te kiezen voor bier uit de fles, en het tapbier of glaswerk te laten staan. Dat geeft aanleiding voor de vraag: lopen we risico om in Nederland een covid 19-besmetting op te lopen in het café door niet hygiënisch afgewassen glazen?

‘Virus overleeft afwas niet’

Ik vraag het aan Michelle Beerstra van het in Leeuwarden gevestigde café De Markies. Ze stelt onomwonden dat in iedere horecagelegenheid die zijn zaken op orde heeft, het besmettingsrisico via glazen nul is. Van de virussen die via de luchtwegen overgedragen worden en tot dusver bekend zijn, staat vast dat ze omstandigheden met een tempartuur van meer dan 40° en een luchtvochtigheid van ruim 95% zeker niet overleven. Met dat soort omstandigheden wordt een onverhoopt verdwaald virus in de afwasmachine van De Markies geconfronteerd. En ieder bier dat gasten krijgen geserveerd, komt in een glas uit de vaatwasser.

Michelle Beerstra en Menno Feenstra van speciaalbiercafé De Markies te Leeuwarden
Covid-19: mythen over het virus en het bier | Michelle en Menno van speciaalbiercafé De Markies stellen gasten gerust: virus overleeft de afwas niet.

De meeste van dit soort virussen gaan bij 60° of 70° al puur vanwege de temperatuur dood. Met vatwasmiddelen en zeker ook door de verdunning van vele liters water leggen virussen het ook al af bij 40°. “Bij 60° heeft geen enkel virus hoe dan ook een schijn van kans”, zegt Michele stellig.

‘Niet kiezen voor schijnveiligheid’

Gasten van De Markies kunnen verwachten dat ze hun bier door medewerkers geserveerd krijgen ‘gewoon’ met de blote hand. Ze zullen geen gebruik maken van wegwerphandschoentjes. “We hebben daar uitgebreid over gesproken in het team. Handschoenen zorgen voor schijnveiligheid. Ze vergroten juist de kans dat virussen en bacteriën sneller worden doorgegeven, mochten ze aanwezig zijn. Natuurlijk mogen onze gasten verwachten dat we allemaal regelmatig onze handen grondig wassen en ook desinfecteren met alcoholgel”. En vanzelfsprekend worden ook tafels, stoelen, de bar, doorklinken en de toiletten met regelmaat gereinigd met desinfectiemiddel.

Zelf verantwoordelijkheid nemen

Overigens wijst veel wetenschappelijk onderzoek naar het covid 19-virus erop dat als er al besmetting optreedt, die zich veruit het vaakst voordoet via waterdruppeltjes door de lucht. Het devies blijft dat je zelf veel kunt doen zodat anderen er niet over in hoeven te zitten dat ze besmet raken. Voel je je niet lekker, ben je snotterig of heb je koorts? Ga dan niet naar buiten en zeker niet naar het café. Maak het jezelf thuis gemakkelijk. Nog twee weken wachten om weer even naar de kroeg te kunnen is nog wel op te brengen, toch? Zeker als je er anderen veel leed mee bespaart.

Blijf brouwers steunen

Blijven omzien naar elkaar: het blijft belangrijk. Wat ook geldt voor het advies: blijf de Nederlandse brouwers steunen. Blijf genieten van hun bier. Want ook nu de coronamaatregelen versoepeld kunnen worden, blijven (onafhankelijke) Nederlandse brouwers in roerig vaarwater. Zoals je de afgelopen weken hebt kunnen lezen stoppen de problemen niet zodra we weer buiten de deur een biertje kunnen drinken. Sterker nog: het zou zomaar kunnen dat de zwaarste uitdagingen dan pas komen.

In die zin, proost: op je gezondheid!

Dit is een artikel van biersommelier en contentmaker Frits Dunnink. Wil je meer weten over mij? Neem dan een kijkje op de pagina Wie-is op deze site.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *