Een geliefde traditionele bierstijl is de tripel. In dit artikel neem ik je mee naar de oorsprong van dit bier. Ook laat ik je kennismaken met de typerende kenmerken van de tripel. Ik geef je tips over hoe je het meest van een tripel geniet en wat goede bier/spijs-combinaties zijn. Tot slot geef ik je nog enkele tips over wat lekkere tripels zijn die je kunt proeven. Tripel: een portret van een klassiek bier.

Je kent misschien de app Untappd. Dit is een social media-applicatie waarin je onder meer kunt bijhouden welke bieren je hebt geproefd. Ik gebruik Untappd als mijn virtuele smaakgeheugen. In ruim drieënhalf jaar probeerde ik zo’n 150 verschillende biertypen. En onlangs kraakte ik de ‘magische’ grens van 1000 nieuw geproefde bieren. Ruim honderd, dus iets meer dan 10%, van de categorie ‘tripel’. Je kunt dus wel stellen dat ik een uitgesproken favoriet heb.

Tripel: een korte historie

Tripel vindt zijn oorsprong in het rijke erfgoed van bierland België. Als je de reclame zou geloven, ben je wellicht geneigd te denken dat die terugleidt naar het serene kloosterleven van de middeleeuwen. De waarheid is een tikkeltje meer prozaïsch. De tripel zoals we die kennen, is nog geen honderd jaar oud. De eerste tripel die op de markt werd gebracht was Witkap Pater, door een brouwerij in Brasschaat onder de rook van Antwerpen. We spreken dan over het jaar 1932.

De paters van Westmalle begonnen in 1934 met het brouwen van een soortgelijk bier. Dat ging toen nog onder de naam ‘Superbier’. Het werd pas omgedoopt in Tripel na een receptwijziging in 1956. Het bier heeft sinds die tijd geen veranderingen meer ondergaan. Deze tripel is heden ten dage de standaard voor hoe dit biertype hoort te zijn.

Kenmerken van de bierstijl ‘tripel’

De aanduiding ‘Tripel’ verwijst naar de hoeveelheid mout die de brouwer voor zijn bier gebruikt en de hoeveelheid vergistbare suiker die daaruit resulteert. Naast de mout spelen ook bleke suikersiropen een rol bij de vergisting. Dit geeft het bier een hogere doordrinkbaarheid.

Een tripel is blond tot licht amberkleurig. Omdat er vrijwel altijd nagisting op fles heeft plaatsgevonden, zul je in het bier een waas zien van de gist wanneer je het hebt ingeschonken. Kenmerkend voor een tripel is ook het dichte, mousse-achtige schuim. In de geur van het bier vind je subtiele zoete tonen van blonde mout en complexe, licht kruidige aroma’s van de gist. Hop speelt in wat je ruikt aan een tripel een hele bescheiden rol. In de smaak is dat anders: die laat zich kenmerken door een duidelijke hopbitterheid. Andere typerende eigenschappen van de smaak zijn fruitig, droog en de aanwezigheid van alcohol als smaakdrager met een warmend effect bij het proeven. In een tripel vind je levendig koolzuur. Het alcoholpercentage schommelt gemiddeld genomen tussen de 7 en 10%.

Hoe geniet je het meest van een tripel?

Over die vraag lopen de meningen uiteen. Er zijn liefhebbers die een tripel het liefst drinken op keldertemperatuur, zo 10-12 graden Celsius. Andere zweren erbij om hem ongekoeld te degusteren, op kamertemperatuur: in het café “van de plank”. Als je het mij vraagt: bewaar je tripel in de koelkast. Haal hem een half uur voordat je hem opent eruit. Wanneer je hem dan inschenkt, is hij normaal gesproken op keldertemperatuur. Proef en ontdek hoe de geuren en smaken zich ontwikkelen terwijl het bier langzaam warmer wordt. Zo heb je het beste van twee werelden.

Traditioneel serveer je tripels in een kelkglas. Je zult merken dat door de brede oppervlakte van het bier de aroma’s bij iedere slok je neusholte bereiken. Een goede tripel heeft een stevige schuimkraag die de rijke geuren voldoende beschermt. Je kunt ook een universeel proefglas gebruiken, maar dat heeft tot gevolg dat de aroma’s erin gevangen blijven en minder makkelijk tot hun recht komen.

De kwalitatief beste tripels komen tot stand via nagisting op fles. Dat betekent dat er meestal op de bodem van de fles een klein gistdepot rondzweeft. Of je dit wel of niet mee uitschenkt in je glas, heeft gevolgen voor de smaak. In sommige toegewijde en gespecialiseerde biercafé’s krijg je een tripel uitgeschonken met het laatste restje apart in een klein glaasje. Je kunt ervoor kiezen bij het schenken het laatste restje onder in de fles te laten. Schenk je het gistdepot wel mee, dan wordt je tripel meer troebel en bitterder van smaak.

Bier/spijs-combinaties met tripel

Tripel: portret van een klassieke bier. In zo’n portret kunnen bier/spijs-combinaties natuurlijk niet ontbreken. De tripel is een bier dat zich heel goed laat combineren met eten. Het pittige koolzuur en de bitters doen het goed samen met de volmondigheid en het vettige van kaas. Chef Arvid Bergström, in Nederland pionier op het gebied van het combineren van bier en eten, stelt in zijn boekje ‘Bier en Kaas’ de combinatie voor van Tripel Karmeliet en de Normandische witschimmel-hartjeskaas Neufchâtel. Qua smaakintensiteit kan een tripel ook erg goed bij vettige vissoorten zoals zalm, makreel of paling. Bij vleesgerechten wordt de tripel aanbevolen bij eend of een goede hamburger. Ik heb zelf goede herinneringen aan een tripel bij vol-au-vent, koninginnehapjes van ragout met kippenvlees in een pasteibakje van bladerdeeg. Uiteraard geserveerd met frites.

Wat is de lekkerste tripel?

Smaak blijft natuurlijk subjectief. Zoals gezegd: in bierland beschouwt men de Westmalle Tripel als antwoord op de vraag hoe een tripel hoort te zijn. De lekkerste tripel die ik zelf ooit dronk was het huisbier van Staminee De Garre. Maar die kun je alleen bestellen in Brugge, aan de toog van genoemd café. Van de breed verkrijgbare tripels van Nederlandse bodem kan ik je La Trappe Tripel aanbevelen. Bij de Dutch Beer Challenge 2019 werd dit uitgeroepen tot het beste bier van Nederland. De tripel van de Texelse Bierbrouwerij drink ik ook met veel genoegen. En ik blijf een zwak houden voor de internationaal onderscheiden tripel van Grutte Pier Brouwerij uit Leeuwarden. In veel grotere Jumbo-supermarkten in het hele land zit die tegenwoordig in het bierassortiment.

Nu ben ik benieuwd: wat is volgens jou de lekkerste tripel?

Verantwoording: Bij de totstandkoming van dit artikel is gebruik gemaakt van de 2019 Brewers Association stijlrichtlijnen, met toestemming van Brewers Association.