Mijn nieuwsgierigheid naar onbekende bieren kent geen grenzen. Daarom was ik ook verheugd toen ik gister bij de Bierbrigadier in Tilburg Gose aantrof in het uitgebreide assortiment: een biertype dat al sinds de Middeleeuwen gebrouwen wordt. Typische stijlkenmerken van Gose zijn zuur, gebrouwen met zout of in ieder geval water met een relatief hoog zoutgehalte, op smaak gebracht met naast hop ook korianderzaad.

Verwant met geuze

Gose is een brouwstijl die zijn oorsprong kent in Duitsland: Goslar in het Harz-gebergte, iets ten zuiden van Hannover om precies te zijn. Daar, in het hart van dit eeuwenoude keizerstadje stroomt een beek waaraan dit biertype vermoedelijk zijn naam dankt. Gose hoort thuis in de categorie van de zure bieren. Qua stijl, smaak en productie is het verwant met de Berliner Weisse, maar ook met de lambiek-bieren en meer in het bijzonder met de geuze. (Waarbij de vraag zich aandient of er een verband is in die schijnbare naamverwantschap tussen Gose en geuze.)

Vanuit Goslar verspreidde zich het bier in de welvarende streek ten zuidoosten van de Harz. De regio Dessau-Halle-Leipzig wordt van oudsher geassocieerd met dit bier. De oudst herleidbare bron over het brouwen van Gose stamt uit 1332, afkomstig uit een klooster in een stadje aan de voet van het gebergte. Waar in Goslar de productie van Gose al halverwege de 19^e eeuw werd gestaakt, weerstond het zure bier in Leipzig de concurrentie met het moderne pilsener. Niet voor niets was een van de bijnamen van die handelsmetropool rond 1900 Die Gosestadt, omdat Gose er het meest gedronken bier was.

Doodsteek

Het eeuwenoude biertype leek de doodsteek te krijgen toen de belangrijkste brouwer ervan in 1945 door de Sovjets werd onteigend en ontmanteld. Op hele beperkte schaal werd het rond 1950 in Leipzig weer geproduceerd door een kleine brouwer, om geschonken te woorden in de laatst overgebleven, voor de stad zo kenmerkende Gosenschenken. Deze brouwer staakte zijn activiteiten echter in 1966.

Maar Gose kende een wederopstanding. Het was eind jaren 1980, in de nadagen dus van de DDR, toen een ontwerper uit Leipzig in een staatseigen Weissbier-brouwerij weer Gose liet brouwen naar authentiek recept. Hij ging het verkopen in een van de historische Gose-kroegen die hij voor een habbekrats had gekocht en laten renoveren. Vanaf dat moment begon het bier aan een voorzichtige revival.

Wereldwijd kwam Gose onder de aandacht van liefhebbers in de loop van de recente renaissance van craftbeer. Met name in de Verenigde Staten raakten zure bieren in de mode. Vanuit die gedachte wekt het geen verbazing dat brouwers op zoek naar ideeën terecht kwamen bij dit eeuwenoude bierrecept. Een bewijs van de opmars van Gose is het feit dat het als afzonderlijke categorie is toegevoegd aan de World Bier Awards. Gose zou qua biertrends na de IPA’s en de stouts weleens de next big thing kunnen worden. Hoewel het voor een brouwer wel een veeleisend biertype is, gezien de eigenwilligheid van het productieproces.

Gose: brouwproces

Want: hoe maak je Gose? Van oudsher wordt het gebrouwen met meer dan 50% gemout tarwe en voor de rest met gemout gerst, op basis van spontane gisting. Het bierbeslag fermenteert met zowel gist als melkzuurbacteriën. En daar schuilt ‘m de kneep: die fermentatie moet gebeuren in een milieu waarin de brouwer moet zeker stellen dat er geen andere organismen met zijn project aan de haal gaan dan juist díe melkzuurbacteriën. Ook al betrekken brouwers tegenwoordig hun grondstoffen hoofdzakelijk bij de groothandel. Gose is bovengistend bier, op smaak gebracht met zowel korianderzaad als hop. Twee laatste eigenaardigheden zijn dat het wordt gebrouwen met water met een relatief hoog zoutgehalte, ofwel met puur zout. Daarnaast is het laag in alcohol, gewoonlijk met een ABV met een 4 voor de komma.

Yria Gose – proefnotitie

De Gose die ik aantrof bij de Bierbrigadier is afkomstig van de Spaanse brouwerij Yria. Daar behoort het al sinds 2013 tot het assortiment. Wat opvalt is dat in het ingrediëntenoverzicht op het etiket koriander ontbreekt. Wel op de lijst: mout (Trigo, Pils en Rauch), Aramis-hop, Maldon zeezout, melkzuurbacterie en gist.

Drink dit bier lekker koud. Het vloeit troebel in het glas met een dunne schuimkraag bestaande uit fijne belletjes. Qua kleur en uiterlijk herinnert het aan Belgisch witbier. De geur is fris, zuur met toetsen die aan boter doen denken. Waarbij het aroma zich onderscheidt van een geuze, omdat het de voor die stijl kenmerkende appelachtige geurtonen mist, die door de voor geuze kenmerkende wilde gist typeren.

In de smaak komt duidelijk het zout naar voren. Het bier is voorzien van fijn koolzuur. Het mondgevoel is verfrissend. De smaak is strak en heeft ook iets ontegenzeggelijk boterachtigs, natuurlijk vanwege de melkzuurbacteriën. De afdronk is fris en zout. Lekker om te drinken op een warme zomerdag. Hartig, waarbij het natuurlijk wel de vraag is of je hiervan na eentje nog meer lust omdat deze Gose in zijn karakter best eigenwillig is.

Stijl: Gose

ABV: 4,3 %

IBU: 10

Weblinks

De brouwer van dit bier: Cervezas Yria (Engels)

Meer over hoe je een Gose brouwt (Engels)

De brouwer van de winnaar van de World Beer Award: Leipziger Gose