Ongeveer een jaar geleden had ik het genoegen om van gedachten te wisselen over de wonderbaarlijke wereld van het Nederlandse bier met Henri Reuchlin van het Bierburo. Het gesprek vond plaats op de zolderverdieping van een statige kantoorvilla in de Indische buurt in Den Haag. Je weet misschien: de buurt die nog de chique sfeer ademt, de grandeur van de romans van Louis Couperus, Eline Vere of Van oude mensen, de dingen die voorbij gaan. Onlangs werd ik herinnerd aan iets dat meneer Reuchlin bij die gelegenheid zei in een bijzin: dat hij niets had met de bieren van een bepaalde Duitse brouwerij. Meer in het bijzonder het eerbiedwaardige Schneider Weisse, Weizenbierbrouwers uit Kelheim.

Het was toen ik laatst weer eens proefde van een groot glas Mein Aventinus van die brouwerij, dat ik terug moest denken aan die uitspraak. Het is steevast weer verkrijgbaar als de dagen korter worden en de vorst zich weer meldt in het land. Mein Aventinus is een Weizenbier gebrouwen volgens de receptuur van een bockbier. Het combineert de verfrissende kwaliteiten van een bier dat voor minstens de helft is gemaakt met tarwemout met de intense, verwarmende smaak van bock.

Redders van het Weizen

Over smaak valt niet te twisten. Ik drink het bier van Schneider Weisse met plezier: het zijn Weizenbieren gebrouwen met vakmanschap en uitzonderlijke smaak. Maar wist je dat de grondlegger van deze brouwerij ooit het traditionele Weizenbier heeft gered in Duitsland?

Het was in het jaar 1872. De populariteit van het Weizen zat op een historische dieptepunt. Na de uitvinding van de koelmachine was het ondergistende bier in zwang, dat nu het hele jaar door gebrouwen kon worden. Ondergistend bier, Lagerbier, nach pilsener Brauart, dat was het bier van de moderne tijd. Dat was de toekomst.

In dit economische tij was er in Beieren een koning die in het bezit was van het monopolie op het brouwen van Weizenbier. Een excentrieke vorst, Ludwig II., die zich onder meer onsterfelijk maakte met droomkastelen als Schloss Neuschwanstein. Niet uit te sluiten dat het hof handelde uit financiële nood toen in overweging werd genomen dat brouwmonopolie op Weizenbier van de hand te doen. Het was al sinds 1602 in handen van de Beierse staatshoofden, hertogen en later koningen, en menig oorlog werd ermee bekostigd. De Münchener ondernemer Georg Schneider geloofde in het recept en nam het patent over van zijn vorst. Het is niet vastgelegd, maar aannemelijk is dat het voor een aantrekkelijk prijsje van de hand ging.

Innovaties

Zo redde Schneider het Weizenbier en innoveerde het met zijn familiebedrijf. Een van die innovaties vindt haar oorsprong in 1907, toen Schneider Weisse het originele recept introduceerde van het eerste zware Weizenbier ter wereld. De bierstijl Weizendoppelbock was geboren. Het kreeg de naam Aventinus, naar de naam van de straat waar de burelen waren gevestigd van de brouwerij in München. De brouwers zorgden zo wel voor gefronsde wenkbrauwen bij hun vakgenoten. Want volgens de traditie van het genootschap van Beierse brouwers moest een zwaar bier vernoemd worden naar een heilige. De naamgever van de straat waar de brievenbus zat van de firma Schneider Weisse was de eerste geschiedschrijver verbonden aan het hof van de hertogen van Beieren. Tja. Gelukkig kwam de pastoor van de familie Schneider op de proppen met een heilige genaamd Aventinus. Probleem opgelost.

Tegenwoordig is de brouwerij gevestigd in Kelheim. Een modern bedrijf, onafhankelijk en nog steeds gerund door nazaten van Georg Schneider. Het kent 100 medewerkers en produceert 300 0000 hectoliter jaarlijks, waarvan 25% wordt geëxporteerd. Zo is ook Unser Aventinus in onze contreien geraakt.

Schneider Weisse Mein Aventinus Tap 6 – proefnotitie

Bruin tot robijnrood en troebel vloeit Mein Aventinus in het glas. Gebruik er een waar de halve liter en het rijke schuim de ruimte krijgen, bij voorkeur een origineel hoog Weizenbier-glas. Mijn gewoonte is altijd om het ‘sediment’ van de bodem van de fles uit te schenken. Schenk behoedzaam, maar niet té voorzichtig om een mooie schuimkraag op je bier te krijgen, bij voorkeur zo’n drie vingerdiktes hoog. Het aroma herinnert aan een dubbel gebrouwen in de Belgische traditie: gedroogde pruimen of rozijnen, maar ook de geur van de typische Weizenbier-gist die doet denken aan kruidnagel. Dan ontwikkelen zich in de geur aroma’s van mout en brood.

Ook in de smaak komt het gedroogde fruit terug. Ook hierin is er de associatie met een dubbel. Wat verschilt, is de pit in het bier: die 8,2% ABV zorgen voor een ontegenzeggelijke edge die me erg aanspreekt. Wat aan de smaak opvalt is ook de balans: geen van de smaaktonen overheerst. Het is tegelijk smaakvol en heel toegankelijk. Het mondgevoel is romig maar licht, door de combinatie van het gebruik van tarwe en het aardig ontwikkelende koolzuurgehalte van Aventinus: beide kenmerkend voor Weizen. De afdronk is droog voor een bier met de intense smaak met duidelijke zoete tonen: bijna champagne-achtig met een licht prikkelende alcoholische tinteling aan de rand van je tong.

Aventinus is een bier waar je even de tijd voor wilt nemen. Dan zorgt het voor een hartverwarmend moment op een donkere winteravond. Een aanrader voor liefhebbers van traditioneel bockbier zoals het in Nederland bekend is, die wel eens zin hebben in meer. Niet alleen inhoud, maar zeker ook smaak. En voor wie daarvan nog meer wil ten slotte nog een tip: kijk bij je slijter eens naar Aventinus Eisbock. Dat is een bier met de allure van een aperitief zoals port.

Stijl: Weizendoppelbock

ABV: 8,2%

IBU: 16

Weblinks

Bezoek de website van brouwerij Schneider Weisse >>

Lees een artikel over Schneider Weisse op het blog ‘Reinheitsgebot’ van de Frankfurter Allgemeine >>