“Vroeger was alles beter behalve de tandarts”, stelde ooit de Groningse dichter Jean Pierre Rawie. Ik ben het maar gedeeltelijk met hem eens. Dan spreekt voornamelijk de bierliefhebber in mij. Want voor mensen met een voorliefde voor bijzonder bier zijn dit aanzienlijk betere tijden. Nederland is van oudsher een bierland en de craftbeer-revolutie is gelukkig ook niet aan onze neuzen voorbij gegaan. Het aantal brouwers neemt jaarlijks toe en een einde van de hausse is nog niet in zicht. Wat een verschil met de situatie zo’n 35 jaar geleden.
Natuurlijk had ik gelezen over de ontwikkelingen in de bierwereld gedurende de 20ste eeuw. Dat het lagerbier ‘nach pilsener Brauart‘ qua productie in de loop ervan een volume had aangenomen met de dimensie van een vloedgolf. Een ondergistende tsunami die andere bierstijlen en hun brouwers compleet dreigde weg te vagen.
Kritische bierdrinkers
Het drong pas echt tot me door wat dat betekende voor bier in Nederland toen ik een pagina onder ogen kreeg uit het gestencilde blaadje van de kritische bierdrinkers-gezelschap PINT. Die afkorting staat voor Promotie INformatie Traditioneel bier, een vereniging die werd opgericht in 1980. Haar doelstelling is het stimuleren van productie van en interesse in andere soorten bier dan het geijkte pils.
Oostblok-achtig
Laat me je vertellen wat er op die pagina staat. Een overzicht van in Nederland gebrouwen bieren en de brouwerijen die ze maken. Een derde A4’tje is genoeg om de momentopname van de situatie in 1980 op kwijt te kunnen. Het overzicht vermeldt 14 brouwerijen die 40 bieren brouwen. Dertien brouwen ondergistend bier: pils, (mei)bock of oud bruin. Een brouwerij heeft bovengistend bier: dat zijn de paters van La Trappe. Wat een armoede! Bij mij wekt het associaties van een soort Oostblok-achtige situatie: bierfabrieken die strak volgens het vijfjarenplan hun hectoliters produceren.
Die trend van weleer is een halt toegeroepen en gekeerd. Gelukkig maar. Tegenwoordig telt Nederland ruim driehonderd kleine en grote brouwerijen. De productie van pils blijft van constant hoog niveau en is ook nog vandaag de dag een succesvol exportproduct. De groei van andere, traditionele bierstijlen gaat veel harder. In steeds meer plaatsen zien nieuwe brouwerijen van speciaalbier het levenslicht. Ze brouwen bier dat vaak de moeite van het proeven en ontdekken waard is, geen twijfel mogelijk.
Diversiteit
Ook in het buitenland leren kenners en liefhebbers dat nieuwe, of eigenlijk, traditionele Nederlandse bier te waarderen. Duurzaam lijkt zich in ons land weer een bierlandschap te ontwikkelen dat divers is. Met de kwantiteit groeit ook de kwaliteit. Wat fijn dat er iets te kiezen is! En een welgemeend ‘merci’ voor de leden van PINT die hun energie erin gestoken hebben, dat dat uiteindelijk mogelijk is geworden.
Nederlands bierlandschap
In de Bieratlas van Michael Jackson (uitgegeven in 1977) staat ook een kaart van het brouwerijlandschap in Nederland in de tijd.