Er was een tijd dat ook Nederland een rijke biercultuur kende. In het Noorden des lands vormde Groningen daarop geen uitzondering: aan het begin van de 19e eeuw kende de provincie nog 39 brouwerijen. Maar net als elders in Nederland vond in het Groningse bierlandschap in de loop van de volgende 195 jaren een ware kaalslag plaats. De laatste ‘eigen’ brouwerij, Barbarossa, werd in de jaren 1960 overgenomen door Oranjeboom (ook al achtergelaten op de zolder der vergeten biermerken). In 1965 werden de activiteiten gestaakt in de brouwerij te Helpman, een stadsdeel aan de zuidkant van Groningen.
Het zou tot de jaren 1990 duren voordat weer de eerste initiatieven ontstonden om bier te brouwen van Groningse makelij. Pas vanaf 2004 ontstond er in Nederlands noordelijkste provincie weer een duurzame craftbeer-scene. Hoofdzakelijk ontstaan als brouwerij-huurders of brouwfirma’s (brouwers zonder eigen brouwerij), maken nu de eerste brouwers de stap naar een eigen locatie inclusief brouwinstallatie en proeflokaal. Eén van de brouwers die dit lukt, zijn de hoofdpersonen uit dit verhaal: Sepp Jansen en Jeroen Bax.
De zolder ontgroeid
Jansen en Bax, twee wielervrienden met een bovenmatige belangstelling voor goed bier en brouwen. Ze slaan hun handen ineen om de basis te leggen voor wat de brouwerij Bax Bier wordt. Begonnen is het allemaal op een zolder van een pand in de Walstraat, vlakbij de schouwburg in de Groninger binnenstad. Die provisorische omstandigheden is hun onderneming evenwel al lang ontgroeid. Onversaagd startten de Groninger brouwers in 2015 een crowdfunding-actie om hun droom te realiseren: een eigen brouwerij annex proeflokaal. Op het ogenblik, voorjaar 2016, krijgt die droom gestalte aan de Friesestraatweg, aan het Reitdiep aan de westkant van stad Groningen.
Glimlach
De bieren van Bax zijn geïnspireerd op technieken uit de brouwerijcultuur van Groot-Brittannië en de Verenigde Staten. Ontwikkeld om liefhebbers een glimlach te bezorgen als ze een biertje van hun brouwerij bestellen. Met namen als Kon Minder, Rokkenjager of Oma’s Pruim lukt dat aardig. De bieren van Bax zijn gelukkig niet alleen lollig qua naamgeving, maar getuigen ook van vakmanschap. Niet voor niks werden Jansen en Bax gelauwerd tijdens de Brussels Bier Challenge in het najaar van 2015. Hun blonde bier ‘Kon Minder’ verdiende in zijn categorie de zilveren medaille. ‘Koud Vuur’, Bax’ smoked porter, won zelfs goud.
Onlangs was ik op het Bierfestival Groningen in de gelegenheid om ‘Kon Minder’ te proeven. Ik kan niet anders zeggen: een brouwsel met overtuiging en karakter die qua smaak en textuur mooi in balans zijn.
‘Kon Minder’ Blond
Je kent het cliché: Groningers zijn nuchter. Als ze ergens zeer te spreken over zijn, uiten ze dat op een manier die overkomt als een understatement. ‘Kon minder’, zeggen ze dan. Dit blonde bier is levendig met een stabiele schuimkraag die herinnert aan stijfgeslagen eiwit. Het is gebrouwen met zowel gerste- als tarwemout. Aanvankelijk kreeg het van de brouwers de aanduiding Citrus Pale Ale mee. Om die reden kan het gebeuren dat je in de horeca een flesje krijgt waar dat op het etiket staat, in plaats van de aanduiding ‘blond’.
In het glas onthult dit troebele bier een aroma van gedroogde sinaasappelschillen, korianderzaad, citroenzest, stro of veldbloemen. Het wordt gedragen door een eerlijke gistgeur. De smaak is kruidig, bitterzoet met een verfrissende zurigheid. Grasachtig en peperig komt de hop (Cascade en Citra) naar voren.
‘Kon Minder’ brengt heel veel smaak voor een bier met een alcoholpercentage vergelijkbaar met pilsener: echt een aanrader. Volgens de brouwers is hun blond lekker met asperges. Dat ga ik binnenkort beslist een keer proberen.
Neem een kijkje op de Facebook-pagina van brouwerij Bax Bier >>
De biergeschiedenis van Groningen
Wie meer wil weten over de geschiedenis van bier en brouwen in de provincie Groningen, kan ik de website van Harry Pinkster aanbevelen.