Feiten en gebeurtenissen worden herinneringen: geschiedenis. Die maar al te vaak een eigen leven gaat leiden. Sommige herinneringen bergen op de een of andere manier een noodzaak in zich om ze te verrijken met geïnspireerde verzinsels. Dat gebeurt als mensen ze belangrijk genoeg vinden. Legenden ontstaan, mythen. De historie van het bier is doordesemd met mythen en legenden. Dat is een van de dingen die bier voor mij zo leuk maken.
Is het geschiedenis of een mythe die ten grondslag ligt aan de claim van de Duitse brouwerij Weihenstephaner: ‘Oudste brouwerij ter wereld’?
Ontmaskerd als vervalsing
Een klooster op een berg in het hart van Beieren, gesticht in de jaren rondom 830. Het ligt voor de hand dat er bier gebrouwen wordt om in de behoefte te voorzien van de kloostergemeenschap. Een eerste bewijsbare verwijzing naar dat brouwen dateert pas uit 1675. Waar de claim vandaan komt dat er daar op die berg als sinds 1040 bier wordt gemaakt? Er zou een oorkonde uit dat jaar bestaan, ondertekend door de bisschop van Freising die het Benedictijner klooster het brouwrecht verleent. Maar naar verluidt is dit document door wetenschappers als vervalsing ontmaskerd. Gemaakt in opdracht van een van de abten die het klooster in de eerste helft van de 17e eeuw bestierden.
Maar misschien is de brouwerijtraditie op de kloosterberg van Weihenstephan wel nog veel ouder dan 975 jaar. Er zijn ook historische bronnen die gewag maken van een hoptuin in de nabijheid van het klooster. Bronnen die dateren uit het jaar 768. Hop kan gebruikt worden om bier te brouwen en het is natuurlijk aannemelijk dat dat in het klooster gebeurde. Er zullen op dat moment niet veel andere plekken zijn geweest in de omgeving met de faciliteiten voor de productie van bier.
Onkuisheid
Daar staat tegenover dat het gebruik van hop in bier pas in de loop van de 15e eeuw gemeengoed werd. Maar ergens moet het toch zijn oorsprong vinden en het is bekend dat de kerk een voorstander was van het gebruik van hop als smaakmaker voor het bier. Hopbellen werd een sereen effect toegeschreven, daar werd je rustig en bedaard van. In tegenstelling tot gagel, belangrijk bestanddeel van kruidenmengsels waaraan de meeste bieren in de middeleeuwen hun smaak dankten. Daarover werd gefluisterd dat het onkuisheid in de hand zou werken. Niet echt een ingrediënt dus voor een drank die bij het dagelijkse dieet van monniken wordt verstrekt. Maar dat is weer een ander verhaal.
Vermoedens. Aannames. Mythes. Wat onomstotelijk een feit is, is dat de kloosterberg onder de rook van München anno 2015 een waar powerhouse van brouw-technologische kennis herbergt. Met naast de brouwerij ook nog een echte ‘bieruniversiteit’, een dependance van de TU München.
Weihenstephaner Hefeweizen
Is het ook de moeite waard, dat bier van Weihenstephaner? Welzeker. Het meest bekend in Nederland is het Hefeweizen. Ongefilterd bier met tarwe en gist dat zorgt voor het zo kenmerkende aroma van banaan en kruidnagel. Goudgeel en mistig, voorzien van een pronte schuimkraag en een lekker romig mondgevoel. Het banaanachtige komt ook terug in de smaak, waar ook esterige tonen in herkenbaar zijn: je weet wel, die smaak die je je herinnert van zuurtjes. En er is iets citrusachtigs. Dit stevige bier heeft een rijk koolzuurgehalte en een stevige afdronk. Gebalanceerd, pittig en doordrinkbaar is Weihenstephaner in het genre Weizenbier een alternatief om je op te verheugen.
Meer lezen over de wetenschappelijke brouwerij van Weihenstephan (Duits) >>
Geen 18 geen alcohol | Drink gevarieerd en matig