Goed, we beginnen met een raadseltje. Wat is de overeenkomst tussen een vampier en een fles bier? (Afgezien dan van de rijm.) Bier noch vampier gedijen bij licht. Op iedere fles bier staat dan ook ‘koel en donker bewaren’. Maar wat gebeurt er eigenlijk als je bier gedurende langere tijd in het open licht bewaart? Tijd voor een klein experiment.

Bier is geen vriend van licht. Evenmin als van zuurstof trouwens. Daarvan kun je het je nog voorstellen dat er een scheikundige reactie optreedt, die zijn sporen nalaat in het product. Maar van iets onbevattelijks als licht? Bier houdt zich het best in een verpakking die zo weinig mogelijk lichtstralen doorlaat. Blik is eigenlijk ideaal. Nog een concept van me dat op de helling moet: ik dacht altijd dat bier in blik een gruwel was. Voortschrijdend inzicht.

Groen glas is een statement

Als je het dan toch in een fles stopt, dan van glas dat zo donker mogelijk is. Bruin is beter dan groen. En dat is weer beter dan blauw of doorzichtig. Met flesjes van groen glas maakt de bierverkoper een statement: mijn bier is vers. Het blijft niet lang in de schappen staan, daarom kan ik me groen permitteren. Mijn bier is populair, ik durf het aan met die groene fles. En nu maar hopen dat die brouwer die opteert voor een blauw flesje zijn bier nog sneller slijt. Om nog maar te zwijgen over die fabrieken die kiezen voor doorzichtig. Zo koud mogelijk drinken, en met een schijfje limoen in de strot gedouwd bij een pittige maaltijd.

Het experiment: lichtziek, wat is dat?

Wat gebeurt er eigenlijk als je bier te lang laat staan in het volle licht? ‘Lichtziek’ wordt het dan. Een eenvoudig experiment laat zien wat dit syndroom praktisch inhoudt. Twee flesjes pils kocht ik bij de grootgrutter die van oudsher op de kleintjes let. Bruin waren ze, van de firma Brand: alle twee hadden ze dezelfde houdbaarheidsdatum. Het ene flesje ging in de koelkast: waar het rechtop stond, overwegend in het donker bij een temperatuur van een graad of zes.

Het andere zette ik in de vensterbank van het keukenraam, dat uitkijkt op het oosten. Gedurende de herfst heeft het er zeven weken gestaan, bij kamertemperatuur. Na die zeven weken heb ik het flesje uit de vensterbank in de koelkast gezet, wel voorzien van een klein merkteken dat dit het lichtzieke bier betrof. Een week hebben beide flesjes vervolgens nog in de koelkast gestaan. Dit om te zorgen dat er bij het uiteindelijke proeven een gelijke temperatuur was.

Inschenken

Crunch time: voor het proeven gebruikte ik voor beide flesjes een identiek wijnglas, goed schoongemaakt en uitgespoeld. Het koel en donker bewaarde bier was veel levendiger: bij het inschenken vormde zich een goed laagje schuim. Het lichtzieke bier oogde daarmee vergeleken vermoeid, futloos. Wat zich aan schuim vormde, was ook zo weer verdwenen.

Aroma en smaak

Het zoals het moet bewaarde pils rook zoals je van pils verwacht: niet uitbundig, maar wel waarneembaar zoet-moutig. Het in het licht bewaarde bier had een metaalachtige geur gekregen. Ook werd duidelijk dat het licht de smaak geen goed had gedaan. Een stuk vlakker dan het donker bewaarde flesje, met ook een metaalachtige bijklank op de zijkant van de tong en een smaak van nat karton opkomend toen het bier in het glas een beetje warmer begon te worden.

Uiterlijk in het glas

Het meest frappante verschil was evenwel dat van het uiterlijk van de twee bieren in het glas. Het koel en donker bewaarde pilsener bier kende een zekere troebelheid. Het lichtzieke bier was transparant als water geworden, afgezien dan van de goudgele kleur dat bier eigen is. Als uitgeprocesseerd appelsap.

Quod erat demonstrandum: bier en licht zijn geen vrienden. En zullen dat ook nooit worden. (Dit in tegenstelling tot bier en blik.) Het maakt wel degelijk wat uit hoe je bier bewaart. Dus wie optimaal wil genieten van zijn bier is niet eigenwijs en volgt de raad op: koel en donker bewaren. Quite easily done…